اجرای طرح مسکن ملی، طرحی که به اعتقاد برخی از کارشناسان کپی شده از طرح مسکن مهر است همچنان به هیچ جا نرسیده و به نظر می رسد که این طرح نیز به سرنوشت مسکن مهر دچار خواهد شد.
به گزارش برات نیوز، اجرای طرح مسکن ملی به عنوان تنها اقدام دولت تدبیر و امید که هنوز به مسیر مشخصی نرسیده با مخالفت هایی از سوی فعالان و کارشناسان بازار مسکن مواجه شده است.
این در حالی است که کارشناسان و فعالان حوزه مسکن معتقدند که با توجه به اما و اگرهای اجرای طرح مسکن ملی به نظر می رسد این طرح هم به سرنوشت طرح مسکن مهر دولت احمدی نژاد دچار می شود.
طرح مسکن مهر طرحی بود که در اواسط دولت نهم تدوین و اجرایی شد.
قرار بود اقشار ضعیف و محروم را خانه دار کند .
اما این مهم هنوز هم به نتیجه نرسیده است.
بسیاری از افراد که چند سالی است پول برای دریافت واحدهای مسکونی خود واریز کرده اند هنوز موفق به دریافت واحد خود نشدند.
در این میان بودند متقاضیانی که توانستند واحد خود را تحویل بگیرند و مالک واحدهای مسکونی مسکن مهر شوند.
ماراتن متقاضیان برای دسترسی به واحدهای مسکونی مسکن مهر
البته که آن هایی که در ماراتن دسترسی به واحدهای مسکونی مهر توانستند واحد خود را دریافت کنند ساکن آپارتمان هایی با هزاران ایراد و مشکل فنی شدند.
به طوری که درزلزله کرمانشاه اغلب واحدهای تخریب شده در زلزله مختص به واحدهای مسکونی مسکن مهر بود که همه نابود شده بودند.
از طرفی با توجه به وجود ضعف قانونی در اجرای این طرح نه چندان موفق، افراد سودجو و کلاهبردار اقدام به فروش این واحدها به چندین نفر کردند.
در همین حال بسیاری از اقشار ضعیف که با سختی مقداری پول برای خرید واحدهای مسکونی را با هزار امید و آرزو جمع آوری کرده بودند و برای خرید مسکن مهر اقدام کرده بودند در دست این شیادان گرفتار شدند و مال خود را باختند.
حال پس از تجربه اجرای ناموفق طرح مسکن مهر نوبت به اجرای طرح مسکن ملی رسیده است.
عدم انجام اقدامات موثر درحوزه مسکن در دولت تدبیر و امید
این در حالی است که دولت تدبیر و امید تاکنون هیچ اقدام جامعی در خصوص رفع مشکلات حوزه مسکن انجام نداده است.
طرح مسکن ملی از اواخر سال 97 مطرح شد.
بنا بر این طرح قرار بود که وزارت راه و شهرسازی کار ساخت 400 هزار واحد مسکونی تا پایان برنامه ششم یعنی پایان سال جاری را اجرایی کند.
بیشتر بخوانید: حداقل قیمت مسکن ملی متری ۶ میلیون
اما حالا بعد از گذشت حدود 2 سال و چند ماه از مطرح شدن این طرح و تعهداتی که قرار بود اجرایی شود، هنوز اقدام موثری دراین خصوص انجام نشده است.
به طوری که چند ماه پیش وزیر راه و شهرسازی زمان ساخت واحدهای مسکن ملی را به تعویق انداخت و اعلام کرد:
تا پایان سال 1400 پروژه طرح اقدام ملی مسکن نهایی می شود.
بی اعتمادی متقاضیان مسکن ملی به این طرح
این در حالی است که به دلیل تعویق و جابجایی در زمان تحویل واحدهای مسکونی مسکن مهر، متقاضیان نیز به این طرح باور ندارند.
اکثر آنها اقدام به تکمیل واریزی های خود نمی کنند.
زیرا مردم هنوز تجربه تلخ اجرای طرح مسکن مهر را فراموش نکرده اند.
هنوز هم بسیاری از متقاضیان با توجه به واریز ودیعه واحدهای مسکونی خود را تحویل نگرفته اند.
دراصل دولت تدبیر و امید هیچ اقدام موثری درخصوص اتمام پروژه ناتمام مسکن مهر انجام نداد.
به نظر می رسد با توجه به اینکه تنها چند ماه از دولت تدبیر و امید هم باقی مانده طرح مسکن ملی نیز به دولت بعدی موکول شده و با سرنوشت نامشخصی مواجه خواهد شد.
در همین حال چندی پیش معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی درباره طرح مسکن ملی اظهار کرد:
در هنگام مطرح شدن موضوع مسکن ملی خیلی‌ها نسبت به این طرح خوشبین نبودند و می‌گفتند امکان ندارد اجرا شود.
عدم اختصاص کمک یارانه ای به طرح مسکن ملی
محمود محمود زاده ضمن اشاره به این موضوع که با توجه به شرایط اقتصادی دولت نمی شد کمک یارانه ای به اجرای این طرح ملی شود ادامه داد:
طرح اقدام ملی مسکن، هیچ کمک یارانه‌ای ندارد.
وی افزود: همه دستگاه‌های مربوطه در حال کمک به این طرح هستند.
آن هم در شرایط سخت بودجه‌ای که وجود دارد.
محمود زاده خاطر نشان کرد:
به همین لحاظ در این یک و ۲ ماه که معاون مسکن وزارت راه بودم، پروژه‌های متعددی تعریف شد.
در حال حاضر شاهد آغاز اجرایی شدن این پروژه‌ها در سطح کشور هستیم.
این مقام مسوول اظهار کرد:
بیشتر پروژه‌های اقدام ملی مسکن از زمین بالا آمده‌اند و پیشرفت فیزیکی این پروژه‌های مسکونی مشهود است.
محمودزاده گفت: فارغ از اینکه در ماه‌های پایانی دولت قرار داریم، مرتباً در حال طراحی و شروع پروژه‌های مسکونی جدید هم هستیم.
عدم اعلام نرخ ثابت برای مسکن ملی از ابتدای اجرای طرح
وی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح اقدام ملی مسکن ممکن است به سرنوشت طرح مسکن مهر دچار شود اظهار کرد:
همواره از ابتدای اجرای مسکن ملی مطرح شده که با قیمت تمام شده عرضه می‌شود و هیچ گاه نرخ ثابتی برای آن اعلام نکرده‌ایم.
این مقام مسوول ضمن اشاره به اینکه ممکن است این طرح به دوش دولت بعدی بیفتد و مشمول مرور زمان و فرسایشی شدن هم بشود؟ تصریح کرد:
این واقعیت وجود دارد که ما فقط زمین مسکن ملی را تأمین می‌کنیم.
با اعطای تسهیلات، بخشی از هزینه ساخت را هم پوشش می‌دهیم.
وی ادامه داد: بنابراین هیچ متقاضی نمی‌تواند بگوید که از اول به من گفته‌اند n میلیون تومان هزینه ساخت واحد مسکونی مورد نظر خواهد شد.
مسکن ملی کاریکاتوری نامناسب از مسکن مهر
در این زمینه یک کارشناس حوزه مسکن معتقد است:
طرح مسکن ملی دراصل کاریکاتور نامناسب طرح مسکن مهر است.
کمال اطهاری درباره اقدامات وزیر راه و شهرسازی در بخش نوسازی بافت فرسوده یا بازآفرینی شهری اظهار داشت:
دولتی که الگوی توسعه و سیاست اجتماعی نداشته باشد مسلما از عهده وعده‌هایی که می‌دهد بر نمی‌آید .
وی خاطر نشان کرد:
به همین دلیل دولت تدبیر و امید در مورد این نوع ساماندهی از جمله قانون ساماندهی مسکن تا بازآفرینی شهری، احیای بافت فرسوده و هر عنوان دیگری که برای آن می‌گذارند موفق نبودند.
اطهاری تصریح کرد: تمام وزرای مسکن و تصمیم‌سازان از جمله آقای اسلامی باید این پروژه‌ها را کنار بگذارند و در حوزه خود برای مدل نهادی بکوشند.
وی ادامه داد: قانون‌گذاری در ایران محملی شده برای گرفتن بودجه نفت و وصل شدن به بشکه نفت و تغذیه کردن برای رانت‌خواری.
ساماندهی مسکن یا بازآفرینی و احیای بافت فرسوده حدیث طولانی دارد.
این کارشناس حوزه مسکن خاطر نشان کرد:
در دو دهه اخیر پس از اینکه سند ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی و فرسوده در آن گنجانده شد، در سال 82 در چارچوب برنامه چهارم طرح جامع مسکن آمد که یک ساختار نهادی و سازمانی برای آن ارائه شد.
عدم رفع مشکلات حوزه مسکن با توجه به اجرای طرح های مختلف
این کارشناس اقتصاد شهری تاکید کرد:
از آنجایی که پوپولیست‌های دولت احمدی‌نژاد اساسا به مدل، برنامه و توسعه اعتقادی نداشتند یک مرتبه این طرح جامع را که یک مدل و ساختار نهادی بود کنار گذاشتند و مسکن مهر را مطرح کردند.
اطهاری با بیان اینکه مسکن مهر را بزرگترین پروژه بنایی تاریخ ایران می‌دانم، گفت:
در مسکن مهر فقط بنایی انجام شد و هیچ مسکنی برای مردم به ویژه کم‌درآمدها به وجود نیامد.
وی با تاکید بر اینکه از عدالت به عنوان ابزاری برای قدرت استفاده کردند، بیان داشت:
طرح جامع نهادی و سازمانی مسکن کنار گذاشته شد.
طرحی به اجرا رسید که نتوانست مشکل مسکن در کشور را صرفنظر از هزینه زیادی که برای آن انجام شد، حل کند.
ضرورت دیدگاه سیاست اجتماعی در بخش مسکن
بخش مسکن باید از دریچه سیاست اجتماعی دیده شود.
هم‌افزا با رشد اقتصادی باشد و این موضوع برای تحقق عدالت شرط لازم است.
چراکه اگر رشد اقتصادی نداشته باشیم، مازاد اقتصادی لازم را برای توزیع و بازتوزیع نخواهیم داشت.
به گفته وی، هر قانونی هم اعمال و وضع شود قابلیت تحقق این اهداف را چه در بلندمدت و چه در کوتاه‌مدت نخواهد داشت.
اطهاری با بیان اینکه دولت بعد هم همین اشتباه را انجام داد، گفت:
یک بخش دیگر حوزه سیاسی که به آن راست مبتذل می‌گویند، این سیاست اشتباه را قوی‌تر کرد.
برنامه نهادی مسکن را کنار گذاشت.
برای اینکه بگوید رشد اقتصادی مقدم است و از گذشته هم عبرت نگرفت.
وی ادامه داد: مدت‌ها بحث بازنگری طرح جامع مسکن در افکار عمومی مطرح بود.
در این باره با این دولت صحبت‌هایی کردیم؛
در ابتدا قرار شد بازنگری طرح جامع را در دستور کار قرار بدهند اما باز هم در این دولت طرح جامع کنار گذاشته شد.
موضوع بازآفرینی شهری را مطرح کردند.
موفقیت اروپایی ها در اجرای طرح های تامین مسکن
این کارشناس اقتصاد شهری تاکید کرد:
اگر موضوع بازآفرینی شهری در کشورهای اروپایی مطرح می‌شود به این دلیل است که آنها توانسته‌اند نیاز به مسکن را حل کنند.
پس از آن بحث بازآفرینی شهری را به اجرا می‌رسانند.
وی افزود: موضوع بعد این است که اساسا کشورهای اروپایی هدفشان از بازآفرینی شهری ایجاد اقتصاد دانش است.
اطهاری گفت: این موضوعات، مسائل ساختاری هستند که فقط به ساماندهی امور مسکن و خدمات شهری منتهی نمی‌شوند هرچند که آنها را هم پوشش می‌دهند.
وی ادامه داد: کشور آلمان در سال 2006 اعلام می‌کند که می‌خواهد انسان را جایگزین آجر کند
یعنی در جریان صنعتی شدن، تولید انبوه مسکن باید برای کارگران باشد.
برای این افراد اشتغالزایی ایجاد کند که این بسیار مهم است.
اصرار دولت برای از بین رفتن تعاونی های مسکن
این کارشناس اقتصاد شهری ادامه داد:
در جامعه دانش‌بنیان باید ساختار شهری به گونه‌ای ساماندهی شود.
پیوند مسکن با خدمات شهری به گونه‌ای باشد که محیط نوآوری را پدید بیاورد.
این واژگان و مفاهیم بسیار عمیق‌تر از حرف‌هایی است که در بازآفرینی شهری ایران مطرح شد.
اطهاری با تاکید بر اینکه در این دولت هم بازنگری طرح جامع مسکن را کنار گذاشتند و این موضوع را به بورژوازی مستقلات تبدیل کردند، یادآور شد:
دیدیم که در این جریان چه بلایی بر سر تهران به ویژه منطقه 22 آمد.
حتی نتوانستند در منطقه 22 چیزی شبیه به اکباتان را بسازند.
وی با بیان اینکه واژه‌هایی مانند بازآفرینی شهری را مطرح می‌کنند تا یارانه تقاضا یا همان یارانه مردم نهاد را بگیرند و به بورژوازی مستقل بدهند، اظهار داشت:
در این جریان، مردم را رها کردند و تعاونی‌های مسکن را منحل کردند و نگذاشتند تعاونی‌های مسکن پا بگیرند.
جامعه هدف مسکن ملی، اقشار متوسط
این کارشناس اقتصاد شهری با اشاره به عملکرد دو دولت در بخش مسکن به ویژه نوسازی بافت فرسوده گفت:
دیدیم که دولت پوپولیست طرح جامع را کنار گذاشت .
وی ادامه داد: این دولت هم اعتقادی به بازنگری این طرح نداشت.
نهادسازی‌ها در این دو دهه بر باد رفت و بودجه‌هایی که گرفتند بیشتر از مصرف رانت‌خوری نداشت.
اطهاری با اشاره به اجرای طرح مسکن ملی در زمان وزارت محمد اسلامی بیان داشت:
مسکن ملی کاریکاتور مبتذل مسکن مهر است.
مسکن مهر حداقل ادعای تامین سرپناه قشر کم‌درآمد را داشت.
اما در این دوره رودربایستی را کنار گذاشتند و گفتند برای قشر متوسط مسکن می‌سازیم.
وی ادامه داد: تمام وزرای مسکن و تصمیم‌سازان از جمله آقای اسلامی باید این پروژه‌ها را کنار بگذارند و در حوزه خود برای مدل نهادی بکوشند.
قانون‌گذاری در ایران محملی شده برای گرفتن بودجه نفت و وصل شدن به بشکه نفت و تغذیه کردن برای رانت‌خواری.
مسکن ملی قطعه ای از طرح حمایت از اقشار کم درآمد
این کارشناس اقتصاد شهری با بیان اینکه طرح جامع مسکن لوث شده است، تصریح کرد:
مسکن ملی قطعه‌ای از یک مدل است که برای ساماندهی مسکن جامع به ویژه کم‌درآمدها و ساکنان محلات بافت فرسوده باید به اجرا برسد.
اما می‌بینیم افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند حتی از حقوق مدنی هم محروم هستند.
دولت از آنها فقط برای رأی دادن استفاده می‌کند.
اطهاری ادامه داد: هیچ پروژه‌ای اگر از مدل تبعیت نکند نمی‌تواند به یک طرح کارآمد تبدیل شود.
