چند ماهی می‌شود که بازار بورس در اقتصاد کشور می‌تازد. بازاری که پیش از این برای مردم چندان جذابیتی نداشت، این روزها به یکی از پرسودترین‌های سرمایه‌گذاری بدل شده است. این کار نقدینگی مردم را به سمت بازار بورس برد و سوددهی بالای آن، بازار مسکن را مقهور کرد.
بر اساس گزارش‌ها و آمارهای منتشر شده از آذرماه 96 که نوسانات بازارهای مالی به اوج خود رسید، بازار بورس راهی پیدا کند برای خودنمایی و جذب سرمایه‌های راکد مردم. پول‌هایی که پیش از این به سمت بازار مسکن، طلا و سکه سرریز شده بود.
طبق آماری رسمی از آذر 96 تاکنون، بازار بورس رشد ۵.۶ برابری نسبت به مسکن و رشد ۴.۶ برابری نسبت به بازار ارز تجربه کرده است و این یعنی مسکن و ارز در مقابل بازار بورس کوتاه آمدند و سرمایه گذاری‌های مردمی را به این بازار تازه شناخته شده مردم سپردند.
از زمان شروع نوسانات بازارهای مالی در آذرماه ۱۳۹۶ قیمت مسکن شهر تهران در ادامه روند رو به رشد هفت ماه اخیر خود به میانگین ۲۱ میلیون تومان در هر متر مربع رسید که انتظار می‌رفت بازار با کاهش معاملات مواجه شود اما خرید و فروش نسبت به ماه قبل ۳۰ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۹۱ درصد افزایش یافت. با اینکه مهم‌ترین عامل رشد بازار مسکن، تاثیرپذیری از نوسانات بازارهای ارز و طلا عنوان می‌شود به نظر می رسد این بخش توسط بورس در حال شارژ مالی است.
همه آغاز رشد بورس را به آذر 96 نسبت می دهند. اتفاقی که به دنبال افزایش بی رویه قیمت مسکن رخ داد. از از آذرماه ۱۳۹۶ که به نوعی آغاز نوسانات بازارهای مالی در ایران بود تا تیرماه ۱۳۹۹ قیمت مسکن در تهران ۳۳۷ درصد افزایش یافته است که متقاضیان مصرفی را از این بازار دور کرد.
بیشتر بخوانید: مردم سهامدار 30 درصد از بورس مسکن
با این حال در همین بازه زمانی یعنی آذر ۱۳۹۶ تا تیر ماه ۱۳۹۹ قیمت دلار از حدود ۴۰۰۰ تومان به حدود ۲۰ هزار تومان رسیده که افزایش ۴۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین بازار سکه از ابتدای آبان ۱۳۹۶ که قیمت سکه امامی یک میلیون و سیصد هزار تومان بوده تا روز هفتم تیرماه ۱۳۹۹ که به ۱۱ میلیون و ۹۳۹ هزار تومان رسیده رشد ۷۴۹ درصد را به ثبت رسانده است.
اما بازار بورس در همین بازه زمانی افزایش عجیب و غریبی را نشان داده و از شاخص حدود ۱۰۰ هزار واحد به حدود ۲ میلیون واحد رسیده که از رشد ۱۹۰۰ درصد حکایت دارد. بازار بورس از آبان ۱۳۹۶ تا تیر ماه ۱۳۹۹ رشد ۲.۵ برابری نسبت به بازار سکه، رشد ۴.۶ برابری نسبت به بازار ارز و رشد ۵.۶ برابری نسبت به بازار مسکن داشته است.
با وجود آن که روی کاغذ، بازار مسکن از رشد کمتری نسبت به بازارهای رقیب برخوردار بوده، عدم توانایی متقاضیان مصرفی این بخش را به اشباع قیمتی رسانده است. با این حال کارشناسان معتقدند بخشی از سرمایه سهامداران بورس به سمت بازار مسکن آمده است؛ سهامدارانی که حالا به طور متوسط ارزش دارایی شان طی ۳۲ ماه گذشته ۱۹ برابر شده و بخشی از درآمد خود را به خرید ملک اختصاص داده‌اند.
شاید دلیل ورود تدریجی نقدینگی از بازار بورس به بازار مسکن باعث شده که از آذر سال گذشته روند صعودی معاملات و قیمت خانه کلید بخورد. با اینکه متوسط رشد ماهیانه قیمت مسکن شهر تهران در ۱۲ ماه گذشته ۳.۸ درصد بوده، نرخ افزایش ماهیانه در آذر ۱۳۹۸ معادل ۶.۸ درصد، دی ۳درصد، بهمن ۳.۸ درصد، اسفند ۸.۷ درصد، اردیبهشت امسال ۹.۴ درصد، خرداد ۱۲.۱ درصد و تیر سال جاری ۱۰ درصد بوده است. این روند رشد در همین ماه های اندک گذشته باعث شد تا شاخص نقطه به نقطه تورم سالیانه مسکن نیز که اواخر سال گذشته به حدود ۳۵ درصد رسیده بود به ۵۴ درصد در تیر ماه امسال برسد.
سودآوری بازار بورس منجر به انتظارات تورمی در بازار مسکن می شود. مالکان و سرمایه گذاران در بازار مسکن انتظار دارند تا متناسب با بازار بورس، سودآوری داشته باشند و طبیعتا همین انتظار منجر به افزایش قیمت و به تبع تورم در بازار مسکن می شود.
بر اساس قاعده مشخصی تحولات سایر بازارها ازجمله بازار طلا، ارز و بورس، انتظار تورمی در بازار مسکن را شکل می دهد. برهمین اساس تحولات ماه های اخیر در بازار بورس، باعث بالا رفتن تورم در بازار مسکن در مدت مشابه شده است.
بیشتر بخوانید: تامین بودجه یک میلیون واحد مسکونی
جهش قیمت ها در بازار بورس با واقعیات اقتصادی تناسب ندارد. رونق بازار بورس اگرچه در کوتاه مدت، بخش قابل توجهی از تقاضای سرمایه ای را به خود جذب کرد، اما برآوردها نشان از خروج بخشی از این تقاضای سرمایه ای از بازار بورس و ورود به بازار مسکن در تیرماه سال جاری، حکایت دارند.
ریسک پایین سرمایه گذاری در بازار مسکن در مقایسه با بازار بورس، باعث شده است تا در تیرماه سال جاری، خروج بخشی از تقاضای سرمایه ای از بازار بورس به عنوان یک بازار با ریسک بالا و ورود به بازار مسکن را شاهد باشیم.
