چندسالی می‌شود که فعالیت اینفلوئنسری در اینستاگرام گسترش یافته و این روزها خبر درآمد نجومی اینفلوئنسرها غوغای زیادی به پا کرده است.
به گزارش براتنیوز، درآمد نجومی اینفلوئنسرها برای جمع کثیری از مردم قابل هضم نیست.
تعریف مردم از اینفلوئنسر، فردی‌ست که یک شبه از سطح زندگی معمولی به سطح زندگی بسیار لوکس رسیده است.
بازار این درآمدهای نجومی آنقدر داغ است که امروزه هر فردی وسوسه می‌شود تا با ایجاد یک حساب کاربری به کسب درآمد بپردازد.
این افراد عموماً صفحه مجازی خود را با انتشار فیلم‌هایی از جشن عروسی یا جشن تولدهای خصوصی‌شان، پررنگ می‌کنند.
بعد از آن نیز با انتشار فیلم‌هایی از لحظه لحظه زندگی‌شان به جذب مخاطب می‌پردازند.
در چنین شرایطی مخاطب ایرانی نیز از سر کنجکاوی به صفحات این افراد جذب می‌شود.
اما از جمله معضلاتی که وجود این نوع اینفلوئنسرها در جامعه ایجاد کرده است، کاهش امید به زندگی در مردم است.
قبل از هر توضیحی بیایید به تعریف جهانی کلمه اینفلوئنسر و هدف اصلی این شغل نگاهی داشته باشیم.
کلمه influencer در لغت به معنای شخصی‌ست که قدرت تأثیرگذاری بر دیگران را داشته باشد.
این تأثیرگذاری عموماً به دلیل مسئولیت، میزان دانش، موقعیت اجتماعی و یا رابطه‌اش با مخاطبین شکل می‌گیرد.
در تعریفی دیگر، به شخصی که در یک حوزه تخصصی خاص، مشهور است و به شکلی فعال در آن حوزه فعالیت می‌کند نیز اینفلوئنسر می‌گویند.
مقایسه زندگی اینفلوئنسرها با زندگی مخاطبینشان
از این تعریف‌ها برمی‌آید که مخاطب عام، اینگونه افراد را سرلوحه زندگی خود قرار می‌دهد.
به عبارت دیگر، مخاطب عام زندگی خود را با زندگی اینفلوئسرها مقایسه می‌کند.
همین مقایسه‌ها گاهاً سبب می‌شود تا مخاطب عام نسبت به زندگی و نوع درآمد خود دلسرد شود.
چراکه درآمد معمولی خود را با درآمد نجومی این افراد و سطح لوکس زندگی آن‌ها هم‌تراز نمی‌داند.
در عین حال می‌داند که بعضاً، از خیلی از این اینفلوئنسرها در بسیاری از موارد تواناتر و با استعدادتر است.
اما متأسفانه به دلیل برخورداری از درآمدی معمولی، قادر نیست که مانند آن‌ها بدون دغدغه و پر هزینه زندگی کند.
در این رابطه پای صحبت دو تن از هموطنانمان نشستیم تا نظر آن‌ها را در رابطه با درآمد نجومی اینفلوئنسرها به طور مستقیم بشنویم.
مریم 33 ساله و معلم زبان در یکی از آموزشگاه‌های شهر تهران است.
او در رابطه با مقایسه درآمد خودش با درآمد نجومی اینفلوئنسرها می‌گوید:
من معلمی هستم که کار خود را از سال 92 و بعد از فارغ‌التحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان آغاز کردم.
از آن زمان، 5 روز در هفته مشغول به کار هستم و با 8 سال سابقه کار، درآمدم با سختی به 6 میلیون تومان می‌رسد.
حالا که دو سال است با شیوع کرونا کلاس‌های حضوری به کلاس‌های آنلاین تبدیل شده و وضعیت کمی متفاوت شده است.
به شخصه با دیدن زندگی اینفلوئنسرها از زندگی خودم ناامید می‌شوم.
چراکه بعد از این همه سال زحمت، به سختی توانستم با پس‌انداز اندکم اتومبیل دست دومی تهیه کنم.
اما می‌بینم که اینفلوئنسرهای کم سن و سال‌تر از من تنها با نمایش چای‌خوردن‌های صبحگاهی و دورهمی‌های آنچنانی‌شان وضع زندگی بهتری نسبت‌به من دارند.
نرخ تبلیغات نجومی اینفلوئنسرها برای یک استوری 15 ثانیه‌ای
با شنیدن صحبت‌های مریم، به فکر فرو رفتم.
این موضوع نیاز به تحقیقات گسترده‌تر داشت.
باید با افراد متخصص در این زمینه گفت‌وگویی صورت می‌دادم تا از جزئیات ماجرا با خبر شوم.
در همین زمینه گفت‌وگویی با یکی از ادمین‌های اینستاگرام ترتیب دادم.
محمد 25 ساله و ادمین اینستاگرام است.
یک پیج آموزش ترفندهای اینستاگرامی دارد که از قضا پر مخاطب نیز هست.
از او پرسیدم آیا شایعات مبنی‌بر دریافت مبالغ نجومی برای تبلیغات در اینستاگرام از سوی اینفلوئنسرها صحیح است؟
وی در این رابطه گفت:
متأسفانه بله!
من از 20 سالگی حرفه ادمینی اینستاگرام را آغاز کردم و در این 5 سال آنقدر تجربه کسب کردم که حالا مشاور پیج‌های بزرگ هستم.
می‌دانید، کار من صرفاً مشاوره دادن به این افراد است و نمی‌توانم در روند اداره پیجشان دخالت کنم.
اما می‌بینم که برخی از این افراد گاهاً برای یک تبلیغ 15 الی 60 ثانیه‌ای در استوری، مبالغی بین 1 تا 100 میلیون تومان مطالبه می‌کنند.
نرخ پست‌گذاری هم به همین صورت است.
تازه این فقط برای وقتی‌ست که در شرایط عادی باشیم!
در شرایط خاصی نظیر اعیاد، رویدادهای اجتماعی خاص، مناسبت‌ها و … این رقم‌ها به طرز عجیب و غریبی تغییر خواهند کرد.
هیچ نظارتی هم بر روی کار این نوع افراد نیست.
این نرخ‌ها دل بخواهی تعیین می‌شوند و هر اینفلوئنسر با توجه به میزان فالوورش بدون هیچ مبنای خاصی آن را تعیین می‌کند.
گاهی اوقات نیز چند اینفلوئنسر با هم گروهی تشکیل می‌دهند و به بهانه تبلیغات گروهی این مبالغ را افزایش می‌دهند.
از محمد پرسیدم آیا فالوورهای این افراد واقعی هستند؟
او در پاسخ به سوالم گفت:
نمی‌شود گفت که همه فالوورهایشان فیک هستند، اما داریم پیج‌هایی که 20 الی 30 درصد فالوورهایشان واقعی نیستند.
خیانت در خدمت‌رسانی به مخاطبین
چه بخواهیم چه نخواهیم، اینفلوئنسر به ازای دیده شدن توسط مخاطب، باید به او خدماتی ارائه کند.
یکی از همین خدمات پذیرش تبلیغات پیج‌های مختلف است.
محمد در میان صحبت‌هایش از خیانت برخی از اینفلوئنسرها در خدمت‌رسانی به مردم گفت.
او می‌گوید درآمد نجومی اینفلوئنسرها زمانی می‌تواند تا حدی قابل پذیرش باشد که در ازای این کسب درآمد نیز خدمت‌رسانی حقیقی و بدون کلک به مردم داشته باشد.
او در این زمینه ادامه داد:
با چشم خود دیده‌ام که برخی از اینفلوئنسرها گروه‌های حمایتی تشکیل داده‌اند.
یعنی به ازای پرداخت مبلغی به چندین نفر، آن‌ها را زیرشاخه خود قرار داده و از آن‌ها می‌خواهند بعد از معرفی هر پیج به صورت گروهی آن پیج را فالو کنند.
بعد از چند روز نیز همین افراد به صورت گروهی پیج مذکور را آنفالو می‌کنند!
این به نظر من خیانت بزرگی‌ست.
چراکه هزینه تبلیغات را از آن کسب‌وکار گرفته‌اند و فقط برای چند روز به او دلگرمی داده‌اند.
اکثر پیج‌هایی که اقدام به تبلیغات می‌کنند کسب‌وکارهایی هستند که با سختی به جایگاه فعلی‌شان رسیده‌اند.
در چنین شرایط اقتصادی‌ای، دریافت مبلغ نجومی برای تبلیغات و کلاهبرداری از آن‌ها منصفانه نیست.
همچنین بعضی از اینفلوئنسرها هستند که بعد از دریافت پول مراجعه کننده خود را بلاک می‌کنند و این دیگر با هیچ منطق انسانی قابل پذیرش نیست.
از محمد پرسیدم به عنوان یک ادمین اینستاگرام چه پیشنهادی برای رفع این مشکل داری؟
او در پاسخ به این سوال گفت:
البته که افراد بسیار حرفه‌ای‌تر از من برای پاسخ به این سوال وجود دارند اما به نظر من باید یک نهاد ناظر بر فعالیت اینگونه افراد وجود داشته باشد.
البته نه نهادی که هر عمل ساده‌ای را ممیزی کند!
نهادی باشد که برای تبلیغات نرخ تعیین کند و یک توافقنامه میان تبلیغ‌دهنده و اینفلوئنسر امضا شود تا از این هرج و مرج جلوگیری شود.
نمایش زندگی پرهزینه و ادعای داشتن دغدغه مردم
بعد از شنیدن صحبت‌های محمد، نگاهی به صفحه اینستاگرام شخصی‌ام انداختم.
در لیست فالوئینگ‌های خودم نیز چند تن از این اینفلوئنسرها به چشم می‌خورد!
کمی در صفحات آن‌ها گشتم و به مسائلی فکر کردم که تا امروز برایم چندان اهمیتی نداشت.
برخی از اینفلوئنسرها را دیدم که اتفاقاً دغدغه مشکلات مردم، لق لقه‌ی زبانشان است اما هزینه‌ای که برای جشن تولد فرزند یک ساله‌شان می‌کنند، می‌تواند خرج یک جهیزیه کامل باشد!
یا حتی خرج برگزاری یک مراسم عروسی برای دو جوان…
در شرایطی که حقوق یک کارگر ساده با ساعت کاری بالا و طاقت فرسا زیر 5 میلیون تومان است، چرا درآمد نجومی اینفلوئنسرها کنترل نمی‌شود؟
همه ما از وجود اختلاس و اختلاس‌گر شکایت می‌کنیم اما چرا در مقابل دیدن زندگی‌های پر زرق و برق یک عده سکوت کرده‌ایم؟
با کمی بررسی بیشتر، به مورد عجیبی برخوردم که همسر یک اینفلوئنسر خانه‌دار، یک مغازه روسری فروشی کوچک داشت و حالا وضع زندگی‌شان آنقدر عوض شده که مدام در سفرهای خارجی به سر می‌برند!
از یک خانه 60 متری در منطقه‌ای متوسط، یک شبه به خانه مجللی در یکی از مناطق بالای شهر تهران رسیده‌اند.
آیا واقعا درآمد فروش روسری انقدر می‌تواند زندگی را زیر و رو کند؟
پس چرا افراد مشغول در این صنف گلایه‌های خودشان را دارند و هیچ‌کدام نتوانستند به چنین درآمدی برسند؟
از محمد خواهش کردم اگر ممکن است مدارکی برای اثبات درآمد نجومی اینفلوئنسرها در اختیار ما قرار دهد.
تصویر زیر حاصل پرسیدن نرخ تبلیغات از چند اینفلوئنسر در دایرکت اینستاگرام است.
قضاوت با خود شما!
آئین نامه اجرایی مالیات بر درآمد نجومی اینفلوئنسرها
در پی موج گسترده اعتراض بر درآمد نجومی اینفلوئنسرها و نبود نرخ معین برای تبلیغات، امیدعلی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی در بخشنامه‌ای، دستورالعمل اخذ مالیات از اینفلوئنسرهای دارای بیش از ۵۰۰ هزار فالوور را ابلاغ کرد.
بر اساس بند ذ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، درآمد کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار فالوور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد است.
در این بخشنامه آمده است:
در اجرای بند ذ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور که مقرر می‌دارد:
درآمدهای کاربران دارای بیش از پانصد هزار فالوور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.
سازمان امور مالیاتی مکلف است ظرف ۲ ماه پس از الازم الاجرا شدن این بند، دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفه‌ای رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات را تهیه کند و به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی برساند.
سازمان امور مالیاتی مکلف است فهرست مودیان مالیاتی و خوداظهاری ارائه شده توسط آن‌ها را تهیه کند و در تارنمای سازمان، در منظر عموم قرار دهد.
به پیوست دستورالعمل اجرایی بند مذکور که به تصویب وزیر اقتصاد رسیده است، جهت اقدام لازم ارسال می‌شود.
این موضوع کمی می‌تواند از افسارگسیختگی نرخ تبلیغات در صفحه اینفلوئنسرها کم کند.
البته اگر این افراد نرخ تبلیغات خود را برای پوشش‌دهی مبلغ مالیات افزایش ندهند!
امیدواریم که هرچه زودتر نظارت دقیقی بر این حوزه صورت گیرد.
