سوم جولای برابر با سیزدهم تیر در تقویم روز جهانی بدون پلاستیک نام‌گذاری شده است. متاسفانه روز به روز بر میزان استفاده از کیسه‌های پلاستیکی افزوده می‌شود شاید باورش سخت باشد اما تنها در کشور ما ایران سالانه بیش از ۳ میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود. احتمالا می‌دانید که برای تجزیه پلاستیک در طبیعت به ۵۰۰ سال زمان نیاز است. در این مطلب از برات نیوز در مورد اثرات مخرب پلاستیک بر محیط زیست و تاریخچه روز جهانی بدون پلاستیک بیشتر صحبت می‌کنیم.
تاریخچه روز جهانی بدون پلاستیک
وقتی الکساندر پارکز (Alexander Parkes) در سال ۱۸۵۶ کیسه پلاستیکی را اختراع کرد، فکرش را هم نمی‌کرد روزی برسد که در هر دقیقه ۱ میلیون کیسه پلاستیکی در جهان مصرف شود. همین استفاده بی‌رویه و تجزیه‌ناپذیری پلاستیک در طبیعت باعث شد سیاره زمین و اکوسیستم‌های جانوری به شدت آسیب ببینند.
طبق آمار جهانی سالانه بیش از ۲۵۰ میلیون تن کیسه پلاستیکی در جهان مصرف می‌شود که به طور میانگین تنها ۲۵ دقیقه مورد استفاده قرار می‌گیرد و قسمت زیادی از ان بعد از مصرف در طبیعت رها می‌شود. از آنجا که این کیسه‌های پلاستیکی بیش از ۱۰۰ سال در طبیعت باقی می‌مانند، جنگل‌ها، رودخانه‌ها، دریاها و به طور کلی محیط زیست را آلوده می‌کنند.
جالب است بدانید طبق برآورد برنامه حفاظت از محیط زیست سازمان ملل متحد در هر ۱/۶ کیلومتر مربع از اقیانوس‌ها، نزدیک به ۴۶ هزار قطعه زباله پلاستیکی شناور وجود دارد.
سالانه هزاران پرنده و حیوان به دلیل خوردن مواد پلاستیکی در گیر افتادن در کیسه‌های پلاستیکی جان خود را از دست می‌دهند. کیسه‌های پلاستیکی نه تنها جانوران بلکه با وارد شدن به زنجیره غذایی زندگی ما انسان‌ها را هم با خطر مواجه کرده است.
به این ترتیب اهمیت استفاده از مواد دیگر به جای پلاستیک تجزیه‌ناپذیر بر هیچ کسی پوشیده نیست. به همین دلیل روز سوم جولای به منظور فرهنگ‌سازی روز جهانی بدون پلاستیک نام‌گذاری شده است تا ما بیشتر به این موضوع توجه کنیم.
یکی از نخستین کشورهایی که برای مبارزه با مصرف پلاستیک اقدام کرد، کشور بنگلادش بود. در سال ۲۰۰۲ سیل ویرانگری در کشور بنگلادش رخ داد، به گفته کارشناسان یکی از علت‌های شدت خسارت در این کشور بسته شدن کانال‌ها و مسیرهای فاضلاب به دست پلاستیک بود. از جمله کشورهای دیگری که با در نظر گرفتن مالیات و جریمه از استفاده بی رویه از کیسه‌های پلاستیکی جلوگیری کردند، کشورهای بوتان، هنگ کنگ، تایوان، ایرلند، انگلستان، سوئیس، ایتالیا، بلژیک، ایرلند، آلمان و هلند را می‌توان نام برد.
جالب است بدانید در کشور ما ایران، روز ۲۱ تیر به عنوان روز بدون پلاستیک در نظر گرفته شده است و هر سال عده زیادی از فعالان و انجمن‌های محیط زیست در کشور با برگزاری همایش‌ها و کمپین‌ها به جمع آوری زباله از محیط زیست می‌پردازند.
ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم
بدون شک محافظت از محیط زیستی که در آن زندگی می‌کنیم وظیفه ماست، پس ما هم باید برای استفاده کمتر از کیسه‌های پلاستیکی تلاش کنیم، اما چه کاری از دست ما بر می‌آید؟
- در بسیاری از مواقع مانند خرید نان یا تره‌بار می‌توانیم به جای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یکبار مصرف از کیسه‌های پارچه‌ای که امکان استفاده مجدد دارند بهره ببریم.
- استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در سال‌های اخیر بسیار شایع شده است که می‌توان به جای آن از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کرد. ظروف گیاهی نسبتا سریع‌تر در طبیعت تجزیه می‌شود و آلودگی کمتری برای محیط زیست دارند.
- به جای استفاده از بطری‌های آب معدنی پلاستیکی می‌توانیم از بطری‌های شیشه‌ای و خانگی بهره ببریم که ضمن حفظ سلامتی به مصرف کمتر پلاستیک منجر می‌شود.
- شاید برای شما جالب باشد سالانه ۵۰۰ میلیون نی پلاستیکی در جهان تولید و به مصرف می‌رسد، اکثر این نی‌ها وارد محیط زندگی پرندگان و حیوانات شده و باعث مرگ آن‌ها می‌شوند. پس به استفاده از نی‌های پلاستیکی نه بگویید!
- یکی دیگر از مواردی که خیلی کم در خانه‌های ما رعایت می‌شود مسئله تفکیک زباله است. به راحتی و با داشتن دو سطل زباله می‌توانیم کار تفکیک زباله را در خانه انجام دهیم و مواد قابل بازیافت را از سایر مواد جدا کنیم.
روز جهانی بدون پلاستیک فرصت خوبی است تا فکر کنیم دیگر چه راه‌هایی برای کاهش مصرف پلاستیک در زندگی روزمره وجود دارد، شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را از قسمت نظرات زیر همین مطلب با دیگران در میان بگذارید.
