امروز ۱۰ ژوئن برابر با ۲۱ خرداد روز جهانی صنایع دستی است. شاید این روز برای بسیاری از کشورها چندان مهم نباشد، اما برای ما ایرانی‌ها که با خلاقیت و ذوق هنری عجین شده‌ایم بسیار ارزشمند است، چرا که کمتر شهری و منطقه‌ای را در کشور ایران پیدا می‌کنید که صنایع دستی و هنری مخصوص به خودش را نداشته باشد.
صنایع دستی چیست؟
وقتی از صنایع دستی حرف می‌زنیم منظور ما آثار و صنایعی است که که در تمام مراحل ساخت آن از دست و ابزارهای دستی استفاده شده باشد و فرهنگ و هنر مردم آن منطقه را نشان دهد. معمولا برای ساخت صنایع دستی نیازی به مواد اولیه پیچیده نیست و هنرمندان این صنعت از مواد اولیه که در محل زندگی آن‌ها وجود دارد برای خلق این آثار هنری استفاده می‌کنند.
به طور کلی به آثار یا هنری صنایع دستی گفته می‌شود که دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد نداشته باشد
- نیاز به مواد اولیه پیچیده و خارجی نداشته باشد
- در تولید آن از دست و ابزارآلات دستی استفاده شده باشد
- نشان‌دهنده فرهنگ و هویت مردم یک منطقه باشد
- ارزش افزوده زیادی داشته باشد
- برای صادرات مناسب باشد و به رشد اقتصادی کمک کند
چرا ۱۰ ژوئن روز صنایع دستی نام‌گذاری شده است؟
جالب است بدانید صنایع دستی بعد از جنگ جهانی دوم مورد توجه کشورها قرار گرفت. در ۱۰ ژوئن سال ۱۹۶۴ اولین همایش جهانی در این زمینه انجام شد و بسیاری از اساتید و هنرمندان صنایع دستی از ۴۰ کشور جهان در نیویورک گرد هم آمدند. نتیجه این گردهمایی تاسیس «شورای جهانی صنایع دستی» بود که به عنوان نهاد وابسته به یونسکو و در شهر آمستردام هلند فعالیت خود را آغاز کرد. کشور ایران هم ۴ سال بعد از آن یعنی در سال ۱۳۴۷ به عضویت این شورا درآمد.
از آنجایی که کشور ایران یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در زمینه تولید صنایع دستی است در سال ۲۰۱۰ به ریاست این شورا پیشنهاد داد تا یک روز در تقویم جهانی به صنایع دستی اختصاص داده شود، این پیشنهاد با استقبال اعضا روبرو شد و ۱۰ ژوئن یعنی روز تاسیس شورای جهانی صنایع دستی به عنوان روز جهانی صنایع دستی (World Handicrafts Day) نام‌گذاری شد.
صنایع دستی ایران
جالب است بدانید در کشور ما ۳۷۰ رشته صنایع دستی به ثبت رسیده است که بسیاری از آن‌ها شهرت جهانی دارند. از معروف‌ترین صنایع دستی ایران که میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند عبارتند از:
- قالی بافی فارس
- قالی بافی کاشان
- دانش لنج سازی
- مهارت ساختن ونواختن دوتار
- هنر ساختن و نواختن کمانچه
و …
البته بسیاری دیگر از صنایع دستی ایران در لیست انتظار سازمان جهانی یونسکو هستند تا با طی مراحل قانونی با نام ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسند.
اگر شماهم هنر خاصی دارید یا در شهر یا منطقه شما هم صنایع دستی خاصی وجود دارد، می‌توانید از طریق برات نیوز آن را به دیگران معرفی کنید. روز جهانی صنایع دستی گرامی باد.
