۱۲ ژوئن برابر با ۲۳ خرداد، روز جهانی مبارزه با کار کودکان است. بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی کار (ILO) سالانه بیش از ۲۱۵ میلیون دختر و پسر در جهان به جای آنکه از حق آموزش و پروش، بهداشت و آزادی‌های کودکانه بهره‌مند باشند به کار مجبور می‌شوند.

چه بسا کارفرمایانی که از سن کم این کودکان سودجویی می‌کنند و آن‌ها را در محیط‌ کار خطرناک بدون رعایت موازین بهداشتی به صورت بردگی و بیگاری و حتی کارهای خلاف قانون به‌کار می‌گیرند. به همین دلیل سازمان بین‌المللی کار برای افزایش آگاهی و فعالیت در زمینه جلوگیری از سودجویی کارفرمایان از کودکان، در سال ۲۰۰۲ روز ۱۲ ژوئن را روز جهانی مبارزه با کار کودکان تعیین کرد. در ادامه با برات نیوز همراه باشید.

کودکان کار چه کسانی هستند؟

کودکان کار به کودکانی گفته می‌شود که به صورت مداوم برای انجام کاری به خدمت گرفته می‌شوند؛ به طوری که از حق مدرسه رفتن و تجربه دوران کودکی محروم می‌شوند. حتما نباید کاری که به کودک محول می‌شود، سخت یا اجباری باشد؛ بلکه هرگونه فعالیت اقتصادی که مانع تحصیل، تغذیه سالم، بهداشت و شرایط رشد اجتماعی کودکان شود، مذموم و ناپسند است.

کودکان کار شامل کودکانی هستند که در کارخانه یا معدن کار می‌کنند یا حتی به کشاورزی، فروشندگی یا حتی کمک به کسب و کار خانوداگی مشغولند. بسیاری از این کودکان کار توسط کارفرمایان خود، مورد آزار و استثمار قرار می‌گیرند که از چشم جامعه پنهان است.

چگونه با بهره‌کشی از کودکان مبارزه کنیم؟

احتمالا ما هم‌عقیده هستیم که سال‌های کودکی به جای کار باید صرف آموزش، تحصیل، بازی، شادی و رشد فردی و اجتماعی کودکان شود. اما باید این واقعیت را بپذیریم که در کشور ما هم به دلیل فقر، ساختار اجتماعی، نظام‌های اقتصادی و شاید بالا بودن هزینه‌های تحصیل، تعداد زیادی از کودکان برای گذران زندگی مجبور به کار کردن می‌شوند.

بر اساس گزارش  مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیش از ۱۶ میلیون کودک ۶ تا ۱۹ ساله در ایران مشغول به کار هستند.

بر اساس ماده ۳۲ پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، کودکان باید در برابر هر کاری که رشد و سلامت آن‌ها را تهدید می‌کند، حمایت شوند و دولت‌ها باید حداقل سن کار و شرایط کار کودکان را مشخص کنند.

بر همین اساس، قانون کار جمهوری اسلامی ایران، اشتغال افراد زیر ۱۵ سال را ممنوع کرده و فعالیت کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله را فقط با رعایت شرایط ویژه بدون اشکال دانسته است. اینکه این موضوع چقدر در کشور ما رعایت می‌شود، جای بحث و بررسی دارد؛ اما چیزی که در خیابان‌ها می‌بینیم، حاکی از آن است که کودکان بسیاری مورد بهره کشی قرار می‌گیرند.

با وجود اینکه انجمن‌های حمایت از کودکان کار در کشور ما مشغول به شناسایی و حمایت از کودکان کار و کودکان آسیب‌دیده یا در معرض خطر هستند؛ اما واضح است که ریشه‌کن کردن کار کودکان نیاز به تلاش همگانی و همبستگی نهادهای مردمی و دستگاه‌های دولتی دارد. از جمله کارهایی که می‌توان برای ان کودکان انجام داد؛ ایجاد مشاغل برای خانواده‌های این کودکان، گسترش نظارت سازمان‌های دولتی مانند بهزیستی و توجه بیشتر مردم برای حمایت از این کودکان است.

به نظر شما وظیفه ما در مسیر مبارزه با کار کودکان چیست؟ دغدغه‌ها و نظرات خود را می‌توانید از  طریق برات‌نیوز با دیگران به اشتراک بگذارید.