دهم تیر روز ملی صنعت و معدن است. بدون تردید بخش صنعت و معدن از مهمترین ارکان اقتصادی هر کشور محسوب می‌شوند، به خصوص کشور ما ایران که سرشار از صنایع بزرگ و کوچک و معادن ارزشمند است. به دلیل اهمیت توسعه بخش‌های صنعتی کشور و نقش آن در خودکفایی اقتصادی بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، دهم تیر ماه به نام روز ملی صنعت و معدن نامگذاری شده است. به همین مناسبت قصد داریم در این مطلب از برات نیوز در مورد بخش صنعت و معدن ایران و مشکلات پیش‌روی این حوزه صحبت کنیم.
علت نامگذاری روز ملی صنعت و معدن
بر اساس گفته‌های رییس ستاد بزرگداشت روز ملی صنعت و معدن سهم بخش صنعت و معدن از تولید ناخالص داخلی کشور در حدود ۴۰ درصد است. با توجه به نقشی که این حوزه در اقتصاد، اشتغال و خودکفایی کشور دارد، لازم است توجه ویژه‌ای به این موضوع شود. به همین دلیل شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۷۶ دهم تیر را روز ملی صنعت و معدن نامگذاری کرد تا با نگاه ویژه به بخش صنعت و معدن و همکاری بیشتر نهادهای دولتی و خصوصی شاهد توسعه و پیشرفت این بخش از اقتصاد باشیم.
جالب است بدانید کشور ایران در زمینه ذخایر سوختی و مواد معدنی از غنی‌ترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود. ایران با دارا بودن حدود ۶۸ نوع ماده معدنی (غیرنفتی)، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته است.
گفته می‌شود ایرانی‌ها جزء اولین تمدن هایی در جهان بودند که معادن مس را استخراج کرده و با ذوب آن توانستند وسایل مختلفی را تولید کنند.
طبق برآوردها ایران ۱۸/۳ درصد گاز طبیعی جهان و ۹ درصد ذخایر ثابت شده نفت جهان را در اختیار دارد. همچنین ۷ درصد معادن جهان در ایران وجود دارد که ارزش تقریبی آن معادل ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. از جمله مهمترین معادن ایران می‌توان به آهن، مس، طلا، نقره، روس ،سرب تیتانیوم، اورانیوم، سنگ‌های قیمتی مانند فیروزه، گچ و … اشاره کرد.
با وجود این که از لحاظ منابع در بین ۱۵ کشور غنی جهان قرار داریم اما طبق گزارش سازمان توسعه صنعتی ملل متحد یونیدو (unido) در سال ۲۰۱۸ در بین ۱۵۰ کشور در رتبه ۵۸ قرار گرفته‌ایم. با این حال با بررسی این شاخص در طی سال‌های گذشته می‌توانیم متوجه شویم با وجود اینکه اکنون در جایگاه مناسبی قرار نداریم، اما در طی یک دهه گذشته همواره در حال بهبود جایگاه قرار داشتیم و از رتبه ۹۵ جهان در سال ۲۰۰۲ به رتبه ۵۸ ارتقا پیدا کردیم.
بر اساس نظر کارشناسان بخش خصوصی شاید راه چاره حل مشکلات بخش صنعت و معدن ممکن است ورود بخش خصوصی و افزایش رقابت باشد، چرا بیشتر صنایع ما دولتی است و رقابت چندانی در آن وجود ندارد، در حالی که یکی از محرک‌های توسعه و پیشرفت رقابت است. همچنین نقش کسب و کارهای کوچک و متوسط در این حوزه کمرنگ است و شاید با کمک به ورود بخش خصوصی به این حوزه می‌توانیم شاهد رونق اقتصادی چشمگیر در بخش صنعت باشیم.
علاوه بر این استفاده از فناوری‌های روز دنیا و استفاده از نیروی انسانی تحصیلکرده و مبتکر در حوزه‌های مختلف اقتصادی می‌تواند بسیاری از کمبودها را جبران کند.
در پایان بهتر است به این نکته اشاره کنیم که ایران با داشتن یک درصد جمعیت جهان بیش از ۷ درصد منابع معدنی دنیا را در اختیار دارد، اما چیزی که مشهود است موانع زیاد داخلی و خارجی بر سر راه توسعه صنعت، معدن و تجارت ایران قرار دارد، روز ملی صنعت و معدن فرصت مناسبی برای بیان مسائل و مشکلات حوزه صنعت و معدن و همچنین همکاری و همگرایی سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌های دولتی با بخش خصوصی است تا به مهمترین موتور محرکه اقتصاد توجهی ویژه شود.
