در حالی که پارلمان اروپا طی هفته گذشته اقدام به قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست تروریستی کرد، کارشناسان و فعالان حوزه سیاسی براین باورند که این موضوع مشکل جدیدی در حوزه اقتصاد ایجاد نمی کند اما تاثیرگذار است.
به گزارش برات نیوز، این درحالی است که برخی دیگر از کارشناسان و فعالان حوزه سیاسی معتقدند که مهمترین تاثیر این اقدام اروپایی ها در خصوص سپاه این خواهد بود که به شدت وضعیت روابط با کشورهای اروپایی و توسعه روابط تجاری و سیاسی تحت تاثیر قرار می گیرد و این موضوع کار را برای سران ایران در برقراری ارتباط بهتر با اروپایی ها دشوار می کند.
درهمین حال، پیش بینی می شود که با افزایش درگیر شدن مقامات سیاسی اروپایی در اعتراضات مخالفان جمهوری اسلامی ایران که در شهرهای اروپایی برگزار میشود، احتمال تحریمهای دیگر علاوه بر تحریم سپاه نیز وجود دارد؛ از جمله اینکه در کشورهای مختلف اروپایی از جمله بریتانیا، آلمان، فرانسه، سوئد، نروژ، ایتالیا و … تعداد رو به افزایش از مقامات و نمایندگان سیاسی این دولتها، خواهان برخورد با جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله تعطیلی سفارتخانهها هستند.
لزوم عدم ورود مجموعه نظامی به حوزه اقتصاد
در همین راستا، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با اشاره به آثار و تبعات بیرونی ورود نهادهای نظامی به اقتصاد گفت: در بُعد بیرونی و خارجی اثر ورود نهادهای نظامی این است که وقتی مشمول تحریم قرار میگیرند به طور صد در صد آثار این تحریمها را در اقتصاد میبینیم و اقتصاد را درگیر این تحریمها میکنند.
مرتضی سامتی درباره اثرات و تبعات اقتصادی اقدام پارلمان اروپا علیه سپاه و وضع تحریمها علیه این نهاد نظامی اظهار داشت: اصل موضوع این است که یک مجموعه نظامی یا انتظامی نباید وارد اقتصاد شود که امروز نگران آثار اقتصادی این اقدام اروپا علیه آن باشیم. هرگاه نیروهای نظامی وارد اقتصاد شدند فعالیتهای آنها با آسیبهای زیادی به همراه بوده است. ورود نظامیها به اقتصاد از این بُعد باید مورد توجه قرار بگیرد که این مجموعهها از یک قدرت فیزیکی برخوردار است و به واسطه آن این احتمال وجود دارد که قاعده بازار رعایت نشود.
سامتی با اشاره به آثار و تبعات بیرونی ورود نهادهای نظامی به اقتصاد گفت: در بُعد بیرونی و خارجی اثر ورود نهادهای نظامی این است که وقتی مشمول تحریم قرار میگیرند به طور صد در صد آثار این تحریمها را در اقتصاد میبینیم و اقتصاد را درگیر این تحریمها میکنند.
متاثرشدن تمامی فعالیتهای اقتصادی خارج از مرزها
وی افزود: فعالیتهای اقتصادی این نهادهای نظامی و انتظامی به واردات و صادرات متصل است و هر فعالیت اقتصادی چه عمرانی و غیر عمرانی از مسیرهای خارج از مرزها انجام میدهند و تمام این جریانات تحت تأثیر تحریمها قرار میگیرند.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به مباحثی مبنی بر اینکه شرکتهای اقتصادی سپاه از جمله قرارگاه خاتم الانبیاء پیش از این مشمول تحریمها بوده و این تحریمها نمیتوانند مشکل جدیدی برای آنها باشد، گفت: این رویه که بگویند تحریمها هیچ اثری ندارد همواره بوده اما وقتی مشکلی ایجاد شود و مردم مطالبهای داشته باشند ایجاد آن مشکل را به تحریم ارتباط دهد. اما واقعیت این است که حوزههای عمرانی و فعالیتهای اقتصادی با دنیا در ارتباط هستند و برای اجرا نیاز به این ارتباط دارند و قرارگاه خاتم الانبیاء هم نهادههای عمرانی را از خارج از کشور تامین میکند و البته در حوزههای دفاعی هم این نیاز دیده میشود.
وی تاکید کرد: البته از نگاهی این موضوع صحت دارد چراکه تامین مواد اولیه مورد نیاز قرارگاه خاتم الانبیاء از مسیر رسمی انجام نمیشود و این مجموعهها نیازهای خود را از مسیرهای غیررسمی تامین کردند و میکنند و کانالهای ارتباطی خود را دارند اما این مسیرهای غیر رسمی هزینهها را افزایش میدهند.
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار داشت: مردم ایران سالهای سال با تورم ۵٠ درصد زندگی کردهاند و اگر اثرگذاری این تحریمها خود را به شکل افزایش تورم نشان دهد مسأله جدیدی برای مردم ایران نیست چراکه تورم تن مردم را کرخت کرده است.
لزوم پیشروی در مسیر بدون توجه به غرب برای ایران
درهمین حال،برخی از دیپلماتها و فعالان حوزه سیاست خارجی نیز معتقدند که اروپایی ها بازنده اصلی این اقدام خود هستند و نباید پیرو سیاست های آمریکا برعلیه ایران اقدام می کردند.
ابوالفضل ظهرهوند، سفیر سابق ایران در ایتالیا و افغانستان و کارشناس حوزه سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که پیامها و تبعات اقدامات اخیر پارلمان اروپایی علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چیست؟ گفته است: باید توجه داشته باشیم که پارلمان اروپایی و نوع کنشگری آن در مسائلی نظیر آنچه اخیرا در مورد سپاه شاهد بودیم، ماهیت غیرالزام آور و شکلی دارد. از این منظر، اقدام پارلمان اروپایی علیه سپاه بیش از همه در قالب عملیات و جنگ روانی بایستی تحلیل و درک شود. از سوی دیگر، به نظر من ما باید مسیر خاص خود را بدون توجه به غرب برویم.
ایران سدی محکم در برابر قدرتهای غربی
این کارشناس حوزه سیاست خارجی گفت: «در این چهارچوب، ایران حقیقتا یک سد محکم در برابر قدرتهای غربی است. البته که چین و روسیه نیز از دید غرب تهدیدات معتبری هستند. در واقع اوج گیری این سه قدرت، تا حد زیادی غرب و مخصوصا اروپا را نگران کرده است. اروپا هیچگاه فکر نمیکرد که در بحث انرژی و مولفههای اقتصادی با فشار رو به رو شود و مثلا سیاستهای انقباضی و یا تورمهای بالای ۱۰ درصد و همچنین رکود و بیکاری و گرفتاری در میدان جنگ اوکراین را تجربه کند. از این رو، تحرکات اخیر غرب علیه سپاه بخشی از تحرکات کلانتر آن علیه ایران، چین و روسیه است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ظرفیتهای قدرت قابل توجهی را برای ایران ایجاد کرده است».
این کارشناس حوزه سیاست خارجی گفته است: «در مورد ایران و تحرکات اخیر اروپا علیه سپاه نیز چیزی جز ضرر و زیان نصیب اروپا نخواهد شد. اینکه اروپا به سربازِ پیاده طرحها و پروژههای مختلف بینالمللی دولت آمریکا تبدیل شده، حقیقتا شکستی قابل توجه برای آنها است. در این چهارچوب، اروپا در مساله ایران عملا در حال پیشبرد طرحهای آمریکا است.
ابوالفضل ظهرهوند در ادامه در واکنش به این سوال که گفته میشود اروپا با تروریستی اعلام کردن سپاه به دنبال تضعیف توان و قدرت اقتصادی این نهاد نظامی ایران است گفت: «به نظر من اینکه اروپاییها میگویند که تحریمهایشان علیه سپاه به دنبال فلج کردن ماشین تولید قدرت اقتصادی برای این نهاد ایرانی است نیز به هیچ عنوان مساله درستی نیست. سپاه اگر در حوزههای اقتصادی نظیر قرارگاه خاتم الانبیا کار میکند، این در راستای منافع ملی ماست. اگر بنا باشد برخی حوزهها را به بخشیهایی بدهند که خود موجد مشکلات بیشتر میشوند، این کاملا به ضرر کشور ماست. سپاه میتواند حتی در برخی حوزهها با سود صفر درصد کار کند و ظرفیت به صحنه آورد و این نقطه قوت ماست.
غرب به دنبال تضعیف سپاه به عنوان نقطه قوت ایران
وی افزوده است: «توجه داشته باشیم که جهان غرب روی جایی انگشت گذاشته که نقطه قوت ماست و در این زمینه آدرس غلط میدهند. چرا آنها به جریان خصوصی سازی فشار نمیآورند؟ چرا به بانکهای ورشکسته فشار نمیآورند؟ دلیل روشن است، زیرا آنها سپاه را نقطه قوت ایران میدانند و به دنبال تضعیف آن هستند. اروپا از سپاه و نوعِ کنشگری سیاسی، اقصادی و نظامی آن خسارتهای قابل توجهی را متحمل شده است. این در حالی است که همین اروپاییها شدیدا به ایران و ظرفیتهای این کشور نیاز دارند. با این حال، قدرتهای غربی سالهاست که راه و مسیر فشار بر ایران را به عنوان رویهای مطمئن جهت مواجهه با تهران ارزیابی میکنند و سعی دارند به هر نحو ممکن انگشت اتهام را به سمت سپاه نشانه بگیرند».
این دیپلمات خاطر نشان کرده است: «سپاه حلال مشکلات در داخل است این در حالی است که جهان غرب به دنبال تصویرسازی معکوس از این نهاد انقلابی است. ما باید متناسب با شیوههایی که اروپاییها با کشورمان رفتار میکنند، در نوع نگاه خودمان به طرحواره کلان حکمروایی به ویژه در حوزه اقتصادی تجدید نظر کنیم. اگر قرار باشد در داخل ناکارآمد باشیم و در خارج نیز عملیات روانی گستردهای علیه ما صورت گیرد، ما با مشکل رو به رو خواهیم شد با این حال، اگر سطح کارآمدی خود را به ویژه در حوزه اقتصاد ملی و فضای کلی حکمروایی ارتقا بخشیم، پیروزی نهایی با ما خواهد بود. اروپا اکنون بازی صفر و یک را با ما شروع کرده اند و در این فضا، انبوه مشکلات آن ها، توان و ظرفیتهایشان جهت تقابل با ایران را تضعیف میکند و درست به همین دلیل من شانس چندانی را برای آنها در میدان تقابل با ایران و کسب پیرزی در این حوزه قائل نیستم».