باقی ماندن در لیست سیاه FATF ممکن است اثر تحریم‌ها را دوچندان کند. به اعتقاد کارشناسان نپذیرفتن آن می‌تواند شرایط سختی برای مردم و کسب‌وکارهای ایرانی ایجاد کند.
تبعات ماندن در لیست سیاه FATF
به گزارش برات نیوز، حضور در لیست سیاه FATF همچنین هزینه‌های بانکی را بین هشت تا ۱۴ درصد افزایش داده است و تاثیرات منفی زیادی بر شرکت‌ها و صادرات ایران داشته است.
در چنین شرایطی، بانک‌هایی که حاضر به همکاری با ایران می‌شوند، هزینه‌های بیشتری را به کشور ما تحمیل می‌کنند و این هزینه‌ها بیشتر از حد استاندارد است.
تمرکز بر رفع مسئله FATF
چندی پیش زمان بررسی لوایح FATFدر مجلس تشخیص مصلحت نظام تمدید شد.
کارشناسان مختلف این موضوع را از دیدگاه خود بررسی کردند. کوروش احمدی تحلیلگر سیاسی و دیپلمات پیشین اعتقاد دارد که رفع مسئله FATF می‌تواند بر تاب‌آوری کشور در برابر تحریم‌ها بیفزاید.
این دیپلمات پیشین در این باره گفت: «دلیل درخواست رئیس‌جمهور از رهبری روشن است و برمی‌گردد به همان دلایلی که سبب شد دولت و مجلس عمل به توصیه‌های FATF و تصویب لوایح چهارگانه را تصویب کنند.»
کوروش احمدی گفت: «عمل به توصیه‌های FATF نه مشکل جدیدی برای ایران در ارتباط با کار با متحدانش ایجاد می‌کند و نه به معنی الزام به ارائه اطلاعات بانکی به بیگانگان است.»
احمدی تصریح کرد: «FATF نهادی است که مقامات رگولاتوری کشورهای عضو در آن شرکت می‌کنند و توصیه‌هایی که برای اصلاح نظام بانکی کشورها ارائه می‌کنند، در واقع ماحصل تجربیات نظام بانکی بین‌المللی برای مقابله با آخرین شگردها و ترفندهای گروه‌های تبهکار است.»
هزینه‌های باقی ماندن در لیست سیاه FATF
باقی ماندن در لیست سیاه FATF هزینه‌هایی را برای ایران در عرصه جهانی به همراه داشته است.
احمدی در این باره ابراز داشت: «بدون شک، عدم اجرای استانداردهای FATF شرایط کار با کشورهای دیگر را بسیار پیچیده‌تر کرده است. در اینجا فرقی هم بین کار با کشورهای دوست و غیردوست وجود ندارد.
همانطور که بانک‌های اروپایی به علت تاکید مجدد FATF بر «دقت ویژه» در کار با بانک‌های ایرانی و بازگشت «تدابیر تقابلی» از فوریه ۲۰۲۰ بر میزان سخت‌گیری برای کار با ایران افزوده‌اند، بانک‌های چین، روسیه و هند و مانند اینها نیز چنین کرده‌اند چرا که هم بانک‌ها به هم متصل هستند و طبیعت کار بانکی در همه جای جهان یکسان است.»
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با یادآوری اثرات قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بیان کرد: اینکه قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF موجب شد تا بانک‌ها در مورد ارائه خدمات مالی برای تبادل کالاهایی نیز که مشمول تحریم آمریکا نیستند، احتیاط مضاعف اعمال کنند و بیش از پیش و در همه موارد نگران درگیر شدن در یک معامله مشکوک باشند.
همچنین حضور در لیست سیاه FATFهزینه‌های بانکی را بین هشت تا ۱۴ درصد افزایش داده است.
تاثیرات مثبت پذیرش FATF
کارشناس دیگری به نام افشین کلاهی رییس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران در این باره اظهار نظر کرد.
او می‌گوید: «برخی از دوستان احساس می‌کنند که FATF حالت گروکشی دارد یعنی ما باید FATF را قبول می‌کنیم به شرط اینکه طرف مقابل به برجام برگردد یا موضوع دیگری را قبول کند.
در صورتی که اصلا اینگونه نیست و اینها تصورات داخلی است. نپذیرفتن FATF فقط کار بازرگانان و دولت ایران و حتی ایرانی‌های کل دنیا را سخت‌تر می‌کند.»
افشین کلاهی در مورد تاثیرات پذیرش FATF اظهار داشت: «بخشی از مشکلات ما در پرداخت‌های ارزی ناشی از تحریم‌ها و بخشی از آن مربوط به شناسایی منشا و مبدا است.
کشورهایی که در لیست سیاه FATF هستند برای تمام تراکنش‌های کسانی که مربوط به شرکت‌های آنها هستند باید مبدا و منشا پول و علت واریز مشخص شود، سند داشته باشد.
بنابراین برای این موضوع جزییات هر پرداخت و دریافت به شدت پیگیری و گاها حتی مانع هم می‌شوند.
بعضی بانک‌ها به خاطر سخت بودن فرآیند اصلا قبول نمی‌کنند که این تراکنش‌ها را انجام دهند.
بنابراین پذیرش FATF تاثیر بسیار مثبتی در عملکرد بین‌المللی ما خواهد داشت.»
او از نگاه سیاسی به موضوع FATF انتقاد و تصریح کرد: «هر روزی که امکان دارد مشکلی را از پیش پا برداریم نباید در آن تاخیر کنیم. FATF یک مهره بازی نیست که ما بخواهیم از آن در میدان سیاست استفاده کنیم. »
تسهیل امور بانکی با پذیرش FATF
رییس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران گفت: «FATF موضوع سیاسی نیست و فقط باعث می‌شود کار ما با بانک‌ها راحت‌تر شود.
برای مثال در داخل کشور برای تراکنش‌های مختلف به راحتی کار خود را انجام می‌دهیم اما اگر چک برگشتی داشته باشیم یا به بانک بدهی داشته باشیم زیر ذره‌بین می‌رویم و بعد از آن یا بانک تراکنش را انجام نمی‌دهد یا تاریخچه ما را بررسی می‌کند تا قدم بعدی را بردارد، FATF نیز حالت مشابهی دارد.
همه تراکنش‌های بانکی شما زیر سوال است مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
قبول کردن FATF فقط باعث می‌شود که فضای کسب و کار برای ایرانیان راحت‌تر شود، این برگی نیست که ما با آن بازی سیاسی انجام دهیم.»
ضررها و زیان‌های نپذیرفتن FATF
وی در ادامه افزود: «از نپذیرفتن FATF همه حوزه‌ها به یک اندازه متضرر شدند.
در حوزه دارو مشکل تحریم نداریم اما مشکل FATF داریم، مبدا و منشا باید مشخص و سند باید وجود داشته باشد و باز باید در مورد تراکنش تحقیق انجام شود تا بپذیرند که تراکنش سالم است.
در غیر این صورت روال کاری سخت‌تر و بازه زمانی مورد نیاز طولانی‌تر می‌شود.»
کلاهی در انتها خاطرنشان کرد: «امیدوارم که تغییرات اساسی در حوزه سیاست‌گذاری بین‌المللی ما به وجود بیاید.
در جذب سرمایه‌گذاری و بزرگ کردن بازارمان دچار مشکل هستیم، در حوزه‌ی استارتآپ‌ها و جذب فناوری این مشکل بیشتر است چرا که نیاز بیشتری به ارتباطات بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری، جذب فناوری و بازار داریم.»
دوچندان شدن اثر تحریم‌ها با نپذیرفتن FATF
علی بیگدلی استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز درباره تاثیرات خروج از لیست سیاه FATF می‌گوید: «ممکن است این کار موجب رفع کامل تحریم‌ها علیه ایران نشود، اما باقی ماندن در آن قطعا یک نوع خودتحریمی است که می‌تواند اثر تحریم‌ها علیه ایران را دو چندان کند.
وی ادامه داد: «بررسی مجدد دو لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT در شرایطی است که زمان بررسی این دو لایحه در مجمع تشخیص مصلحت نظام به پایان رسیده بود و به دلیل عدم موافقت رسمی ایران و عضو نشدن در آنها، ایران مجدد در لیست سیاه FATF قرار گرفته بود.
اکنون این اتفاق گامی مثبت به شمار می‌رود و این امید ایجاد شده که ایران به دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی بپیوندد.»
حل و فصل مشکلات بانکی با خروج از لیست سیاه FATF
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اعتقاد دارد با عضویت ایران در FATF راه حل و فصل مشکلات بانکی باز می‌شود.
او تصریح کرد: «یکی از مهمترین مسائلی که موجب بروز شرایط اقتصادی کنونی شده، قفل شدن همکاری‌های بین بانک‌های ایران با نهادهای مالی و بانکی دنیا است.
بخشی از این قفل شدن به خاطر تحریم‌های آمریکا است اما مهمترین علت را باید عضو نبودن ایران در FATF دانست.
با خروج از لیست سیاه FATF می‌توان امیدوار به دریافت مطالبات‌مان از کشورهایی مانند عراق و کره جنوبی باشیم.
این کارشناس افزود: «عاقبت راهی که با عدم پیوستن ایران به FATF شروع شده، تبدیل شدن ایران به کشوری مانند کره شمالی است.
ما باید انتخاب کنیم که آیا می‌خواهیم با کشورهای مختلف دنیا مبادله آزادانه مالی داشته باشیم یا خیر.
آیا می‌خواهیم کالاهای خود را فروخته و پول آن را دریافت کنیم، آیا می‌خواهیم از کشورها و شرکت‌های مختلف خارجی کالاهایی نظیر واکسن کرونا را بخریم یا خیر.
اگر پاسخ به این سوالات مثبت است، باید عضو FATF شویم.»
