اگر در مذاکره با آمریکا به نتیجه نرسیم این احتمال وجود دارد که دوباره انتظارات تورمی اوج بگیرد.
به گزارش برات‌نیوز، کامران ندری، استاد اقتصاد دانشگاه در گفت‌وگویی از مذاکره با آمریکا می‌گوید.
به گفته او، اگر نتوانیم با دولت جدید آمریکا مذاکره و به توافق برسیم این احتمال وجود دارد که دوباره انتظارات تورمی اوج بگیرد.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی حجم نقدینگی سه هزار هزار میلیارد تومانی با افزایش سرعت گردش پول، دوباره تورم را افزایش خواهد داد.
به عبارت دیگر ما مشکل تورم را داریم منتها روند آن بستگی به انتظارات تورمی دارد.
یعنی اگر این انتظارت شدت بگیرد نرخ تورم نیز افزایشی می‌شود و برعکس.
او همچنین در رابطه با افزایش ۱۷.۸ درصدی خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی اظهار داشت:
یکی از اقلام دارایی‌های بانک مرکزی که منجر به افزایش پایه پولی می‌شود همین رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است که به دلیل کسری بودجه دولت روی داده است.
یعنی دولت برای تامین بخشی از کسری بودجه خود از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کرده است.
سازوکار این فرآیند این گونه است که ذخایر صندوق توسعه در ترازنامه بانک مرکزی می‌نشیند و خالص دارایی‌های خارجی آن افزایش می‌یابد.
در ازای آن دولت ریال می‌گیرد که این همان رشد پایه پولی یا چاپ پول است.
ندری در ادامه افزود:
منتها در گذشته این امکان برای بانک مرکزی وجود داشت که ارزهای صندوق توسعه ملی را در بازار بفروشد و پایه پولی ایجاد شده را جمع آوری کند.
به این عملیات، اصطلاحا عملیات خنثی سازی گفته می‌شود.
اما در شرایط تحریم که منابع صندوق بلوکه شده و فعلا قابل استفاده نیست، این عملیات میسر نیست.
لذا پایه پولی رشد داشته است که اثرات و تبعات تورمی خواهد داشت.
افزایش حجم نقدینگی در صورت عدم مذاکره با آمریکا
کامران ندری در رابطه با عبور حجم نقدینگی از مرز 3 هزار هزار میلیارد تومانی گفت:
کاملا بدیهی است که این رشد نیز تاثیر تورمی دارد که روزانه آن را احساس می کنیم.
منتها در شرایط کنونی از انتطارات تورمی کاسته شده که اگر مجددا این انتظارات افزایش یابد، نقدینگی نیز شروع به چرخش در بازارهایی مانند مسکن، خودرو و ارز خواهد کرد که پیامد آن افزایش تورم در بازار کالا و خدمات است.
او در ادامه افزود:
الان شانسی که ما داریم اینکه به دلیل انتخابات آمریکا، اندکی از انتظارات تورمی کاسته شده است.
بنوعی سرعت گردش پول و حجم مبادلات در بازارهای سوداگرانه به دلیل این انتخابات کاهش یافته است.
چون احتمال می رود واردات کالاها آزاد شود که پیامد آن نیز کاهش انتظارات تورمی است.
البته ندری این موضوع را نیز یادآور شد که اگر در مذاکره با آمریکا شکست بخوریم و به توافق نرسیم این احتمال وجود دارد که دوباره انتظارات تورمی شدت اوج بگیرد.
او بیان کرد:
در چنین شرایطی حجم نقدینگی سه هزار هزار میلیارد تومانی با افزایش سرعت گردش پول، دوباره تورم را افزایش خواهد داد.
به عبارت دیگر ما مشکل تورم را داریم منتها روند آن بستگی به انتظارات تورمی دارد.
یعنی اگر این انتظارت شدت بگیرد نرخ تورم نیز افزایشی می‌شود و برعکس.
وی در رابطه با حذف تحریم‌ها گفت:
به نظرم اگر تحریم‌ها نیز برداشته شود ما تورم را خواهیم داشت.
اما شدت آن مانند سه سال اخیر نخواهد بود و آن نیز ریشه در کاهش انتظارات تورمی دارد.
اگر مردم احساس کنند گشایشی روی خواهد داد انتظارات کاهش و اگر روابط تیره شود، این انتظارات افزایش می‌یابد.
آیا بعد از حذف تحریم‌ها نرخ تورم کاهش می‌یابد؟
ندری در پاسخ به این سوال گفت:
ما در آینده تورم را خواهیم داشت منتها اگر رابطه ما با آمریکا بهبود یابد از شدت آن کاسته و احتمالا به زیر ۲۰ درصد سقوط کند.
اما اگر مذاکره با آمریکا نتیجه ندهد و روابط اصلاح نشود یا تحریم های دیگر اعمال شود، در آن صورت مانند سه سال اخیر انتطارات و در نتیجه نرخ تورم نیز شدت خواهد گرفت.
طبق بررسی آمارهای منتشر شده، دارایی‌های بانک مرکزی ایران در آذر ماه سال جاری 9239.9 هزار میلیارد ریال گزارش شده است.
در پایان آذر ماه 98، این رقم 7684.0 هزار میلیارد ریال گزارش شده بود.
با مقایسه این ارقام به رشد 20.2 درصدی در سال جاری پی می‌بریم.
از سوی دیگر، دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ایران در آذر ماه سال جاری 5824.6 هزار میلیارد ریال گزارش شد.
این میزان نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته 17.8 درصد رشد را نشان می‌دهد.
با مقایسه میزان دارایی‌های بانک مرکزی ایران در آذرماه سال جاری نسبت به اسفند سال گذشته، رشد 8.6 درصدی را مشاهده می‌کنیم.
در مقایسه میزان نقدینگی آذر ماه 99 و اسفند 98 نیز با رشد 26.6 درصدی مواجه می‌شویم.
میزان نقدینگی در آذر ماه سال جاری به 31300.2 هزار میلیارد ریال رسید.
این میزان از نقدینگی طبق اجزای تشکیل دهنده شامل پول و شبه پول است.
در بخش پول، دو زیر مجموعه «اسکناس و مسکوک در دست اشخاص» و «سپرده های دیداری» مورد بررسی قرار گرفته‌اند که در پایان آذرماه سال جاری، هر کدام به ترتیب افزایش 5 و 51 درصدی را نسبت به اسفند سال گذشته به ثبت رسانده‌اند و به ترتیب ۶۴۲.۲ و ۵۵۲۸.۱ هزار میلیارد ریال گزارش شده‌اند.
آمریکا به دنبال مذاکره با ایران است
یک استاد دانشگاه به نام اردشیر سنایی از تمایل آمریکا برای مذاکره با ایران می‌گوید.
وی گفت:
فکر می‌کنم آمریکا در دوره بایدن به برجام برمی‌گردد و تحریم‌ها را هم برمی‌دارد.
اما سعی دارد این کار را با چشم انداز رسیدن به توافق مکمل یا توافقی در داخل برجام انجام دهد.
او در رابطه اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این که بازگشت آمریکا به برجام زمانی خواهد بود که ایران ابتدا به تعهداتش عمل کند، گفت:
معتقدم آنچه که در روند تحولات سیاسی در بحث مذاکرات هسته‌ای و برجام از سوی دولت بایدن شاهد هستیم منطبق با برنامه‌ای که بایدن و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی‌اش مدنظر داشتند پیش می‌رود.
یعنی قصد آنها بازگشت به برجام و رفع تحریم‌های ایران است.
اما در کنارش می‌خواهند از فضایی که علیه ایران در دوره ترامپ با سیاست فشار حداکثری پیش آمده، استفاده لازم را هم ببرند.
یعنی در ابتدا برجام را احیا کنند و تحریم را بردارند ولی در کنارش برنامه‌های دیگری که دنبالش هستند از جمله طرح مسایل موشکی و منطقه‌ای مرتبط با ایران را هم دنبال کنند.
وی در ادامه افزود:
اینکه در این مسیر از سوی طرف‌های مختلف برجامی صحبت‌های دیگر مطرح می‌شود، پیش شرط‌هایی است که در روند یک کار دیپلماسی طبیعی است.
خواسته‌های حداکثری از سوی طرف‌ها مطرح می‌شود تا آنها به بخشی از خواسته‌هایشان برسند.
از این رو معتقدم آنچه در این روند شاهد هستیم امری طبیعی و در مسیر دیپلماسی‌ست.
فکر می‌کنم طرف‌ها بالاخره به طور مستقیم یا از طریق گروه‌های دیگری که در برجام هستند و یا واسطه‌های دیگر به سمت این مسیر پیش می‌روند.
اما اینکه بحث توافق مکمل یا توافقی در داخل برجام بر سر مسایل دیگر چطور پیش می‌رود را باید صبر کنیم ببینیم در چند ماه آینده به چه شکل مسایل پیش می‌رود.
اولویت با از سرگیری برجام است
سنایی در ادامه سخنان خود تاکید کرد:
در عین حال آمریکا در دوره بایدن مسایل مختلف دارد.
به نظر نمی آید ایران و برجام از اولویت‌های اولیه آنها باشد.
اما در نهایت این موضوعات در چند ماه آینده تکلیفش مشخص می‌شود.
او همچنین در رابطه با موضع اروپا مبنی بر این که اولویت اول باید بازگشت آمریکا به برجام باشد گفت:
فکر نمی‌کنم پافشاری آمریکا بر این مساله به عنوان مانعی در مسیر بازگشت به برجام باشد.
در نهایت با مذاکراتی که انجام می‌شود حالا با مشارکت اروپا و حتی چین و روسیه این مشکل حل می‌شود.
اینکه چه کسی اول باید برگردد، به طور منطقی آمریکا از این توافق خارج شده و انتظار اینکه ایران تعهداتش را اجرا کند تا بعد آمریکا به توافق برگردد یا تازه بعد از بازگشت ایران، این مساله را بررسی کنند، جزو همان مباحثی است که به نظر آمریکا از طرح آن بیشتر دنبال تهیه لوازم مختلف برای چیدن میز مذاکره است تا بعد وارد مذاکرات شود.
از این رو بعید است این مساله مشکلی را در مسیر احیای مجدد برجام ایجاد کند.
اصلاح مصاحبه بایدن درباره غنی‌سازی اورانیوم ایران
بعد از مصاحبه‌ای بایدن اخیرا در رابطه با غنی‌سازی اورانیوم ایران داشت، یک مقام ارشد آمریکایی اظهارات او را اصلاح کرد.
جو بایدن، رییس جمهور وقت آمریکا، در پاسخ به پرسشی در رابطه با لغو تحریم‌ها با هدف بازگشت به میز مذاکرات با ایران گفت:
تا متوقف نشدن غنی‌سازی در ایران تحریم‌های علیه ایران را لغو نمی‌کند.
خبرنگار سی‌بی‌اس از بایدن سؤال کرد «آیا آنها ابتدا باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کنند؟»
وی در پاسخ به این سوال، به‌علامت تأیید سرش را تکان داد.
بعد از این مصاحبه، یک مقام ارشد آمریکایی گفت:
منظور بایدن این بوده که ایران باید غنی‌سازی اورانیوم خود ورای محدودیت‌های برجامی را متوقف کند.
نه اینکه پیش از مذاکرات احتمالی طرفین کل غنی‌سازی را متوقف کند.
این مقام آمریکایی مجهول‌الهویه در ادامه تأکید کرد:
آنها باید غنی‌سازیِ بیش از محدودیت‌های برجامی را متوقف کنند.
موضع آمریکا تغییری نکرده است، ایالات متحده می‌خواهد ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد.
اگر چنین کند، آمریکا نیز همین کار را خواهد کرد.
