درحالی که شاخص آلودگی هوا درتهران و برخی از شهرهای بزرگ برای چندمین روز و چندمین ماه پیاپی درمرز هشدار و قرمز قرار دارد، مسوولان به جای رفع این مشکل اساسی بیشتر بر حاشیه این موضوع می پردازند.
به گزارش برات نیوز، این درحالی است که برخی از کارشناسان براین باورند که وجود خودروهای دیزلی به شدت برآلایندگی هوا می افزاید و باید فکری به حال این معضل کرد.
درهمین حال به هنگام اوج گرفتن آلودگی های هوا در کلانشهرها، مسوولان اقدام به تعطیلی مدارس و برخی از روزها حتی تعطیلی ادارات شهرهای بزرگ می کنند اما پس از تعطیلی مدارس در زمان شیوع ویروس کرونا که حدود دو سال و اندی طول کشید دیگر مسوولان وزارت آموزش و پرورش موافق اجرای تعطیلی در روزهای آلوده نیستند و مخالفت خود را با این موضوع مطرح کرده اند.
از طرفی هم وزارت کشور نیز اطلاعیه ای را دراین خصوص منتشر کرده که دراین اطلاعیه آمده است :
موضوع آلودگی هوا و تعطیلی مدارس موضوع مهمی است که با شدت گرفتن آلودگی‌ها در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده است.
آموزش و پرورش پس از این انتقادها و تماس‌های مکرر و فراوان خانواده‌ها که از این تعطیلی‌ها ناراحت بودند، ایده تعریف استاندارد شاخص‌های آلودگی برای تعطیلی مدارس را مطرح کرد و سپس وزیر کشور هم در یک گفت و گوی مطبوعاتی از وجود چنین طرحی خبر داد.
استدلال وزارتخانه‌های کشور و آموزش و پرورش بر این مبناست که تعطیلی مدارس به خاطر آلودگی هوا ضربه جدی به تعلیم و تربیت دانش آموزان و افت تحصیلی معنادار آن‌ها می‌انجامد.
براساس گزارش‌های تحقیقی صورت گرفته، موافقان تغییر استاندارد آلودگی هوا معتقدند تعطیلی مدارس باعث افزایش آسیب‌هایی نظیر چاقی دانش آموزان، کم تحرکی، افت تحصیلی شدید و تنبلی در یادگیری شده است.
مضرات تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا
در کنار این امر دانش آموز به خاطر فقدان ارتباط اجتماعی در مدارس زمینه افسردگی و انزوا طلبی بیشتری می‌گیرد. در برابر مخالفان با استناد به آمار عوارض آلودگی و نیز تحقیقات معتبر داخلی و بین المللی در خصوص عوارض آلودگی هوا بویژه در کودکان، با این ایده مخالفت کرده اند.
باید توجه داشت که تعطیلی مدارس در گام نخست با هدف حراست از سلامت دانش آموزان است و این موضوع به صورت مستقیم ارتباطی با کاهش آلودگی هوا ندارد.
نگاهی به تجربه سایر کشورها همچون هند هم گویای این واقعیت است که مدارس ابتدایی در اولویت نخست تعطیلی در شرایط اضطرار آلودگی هوا هستند. اگرچه موضوع آلودگی هوا یک چالش مهم جهانی است و کشورهای توسعه یافته جهان نظیر هند و چین هم درگیر این چالش هستند، اما هر کشوری متناسب با شرایط خود، استاندارد و سیاستگذاری‌های مختلفی را برای حل این چالش اعم از تعطیلی مدارس و مشاغل برای افراد و گروه‌های حساس جامعه در پیش می‌گیرند و یک راه حل جهانی برای آن وجود ندارد.
درهرحال معضل آلودگی مشکل دیروز و امروز نیست و سال هاست که کشور با این معضل جدی دست و پنجه نرم می کند اما نکته قابل تامل اینکه با توجه به اینکه این مشکل کهنه و قدیمی است چرا هنوز راهکار اساسی برای رفع آن مطرح نشده است.
تا دیگر نه بر سیستم آموزشی کشور و زندگی دانش آموزان تاثیرگذار شود و نه اینکه مشکلات مختلفی را برای سلامتی به وجود آورد.
دیزلی‌ها، عامل اصلی آلودگی هوای پایتخت
در همین راستا، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به نقش به‌سزای آلایندگی خودروهای دیزلی و کیفیت سوخت بر آلودگی هوا گفت: اگر موتورسیکلت برقی به چرخه حمل و نقل اضافه شود، حدود ۲۷۰ کیلوگرم از آلاینده‌های گازی و ذرات معلق در سال کاهش پیدا خواهد کرد.
محمدمهدی میرزایی قمی درباره برقی شدن موتورسیکلت‌های کار بر اساس پروژه‌های هدف‌گذاری شده بیست و دومین شنبه امید و افتخار با موضوع حمل و نقل پاک اظهارکرده است: پروژه برقی‌سازی موتورسیکلت‌ها تاثیر قابل توجهی بر کاهش آلودگی هوا دارد. بر اساس محاسبات انجام شده، اگر موتورسیکلت برقی به چرخه حمل و نقل اضافه شود، حدود ۲۷۰ کیلوگرم از آلاینده‌های گازی و ذرات معلق به‌صورت سالیانه کاهش پیدا خواهد کرد.
وی ادامه داد: در صورت تحقق برآورد اقتصادی در حوزه سلامت با ورود موتورسیکلت‌های برقی و استفاده از آن‌ها به‌صورت سالیانه ۳۰ میلیون تومان منفعت در حوزه بهداشت و درمان برای شهر فراهم خواهد شد.
میرزایی قمی با اشاره به تاثیر استفاده از موتورسیکلت برقی بر کاهش مصرف سوخت گفته است: هر موتورسیکلت برقی که به چرخه حمل و نقل اضافه می‌شود، سالیانه ۶۰۰ لیتر کاهش مصرف سوخت را به دنبال دارد.
سهم 21 درصدی موتورسیکلت‌ها از آلودگی هوای پایتخت
میرزایی قمی در ادامه اظهارکرده است: ملاک برای هر نوع تصمیم‌گیری سیاهه انتشار آلودگی هوا است. بر اساس سیاهه انتشار سال۹۶ تردد موتورسیکلت‌ها ۲۱ درصد موجب انتشار آلاینده‌های گازی و ۱۰ درصد انتشار ذرات معلق هوا می‌شود. لازم است این اطلاعات به روزرسانی شوند تا محاسبات اخیر دقیق‌تر باشند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر آلاینده معیار، ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون هستند، گفته است: یکی از دلایل اصلی تولید این آلاینده، وسایل نقلیه دیزلی اعم از سبک، سنگین و نیمه سنگین است.
میرزایی قمی ادامه داده است: وانت، ون، مینی بوس و کامیون‌های سنگین دیزلی سهم ۳۳ درصدی در انتشار ذرات معلق دارند. بر این اساس عامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران وسایل نقلیه دیزلی هستند.
میرزایی قمی در پایان با اشاره به وضعیت کیفی سوخت گفت: کیفیت سوخت بر افزایش آلودگی هوا تاثیر دارد. افرایش آلاینده دی اکسید گوگرد، نشان‌دهنده وضعیت کیفیت سوخت است اما اوج‌گیری شاخص آلودگی هوا به گونه‌ای که برای گروه‌های حساس یا همه گروه‌ها ناسالم شود، به دلیل وجود ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوای تهران و تمام کلانشهرها است.
این درحالی است که این آلودگی ها و معضل همیشگی کلانشهرها دیگر صدای نمایندگان مجلس را هم درآورده و نسبت به عدم مدیریت این مشکل از سوی مسوولان گلایه مند هستند.
به طوری که برخی از نمایندگان معتقدند که با توجه به مشخص بودن معضل همیشگی آلودگی در شهرهای بزرگ و راهکارهای موفق جهانی چرا مسوولان نسبت به این موضوع مقاومت می کنند واقعا مشخص نیست.
راهکارهای موفق جهانی رفع آلودگی روی میز مسوولان و عدم استفاده از آن
درهمین راستا، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تاکید کرده است: هر بار که شاخص هوا در کلانشهرها به موقعیت ناسالم می رسد، برخی مسئولان چنان موضع می گیرند که گویی فاکتور جدیدی حادث و عامل بروز آلایندگی شده است در حالی که ریشه های آلودگی هوا مشخص و الگوهای جهانی موفق در کنترل این معضل نیز روی میز است.
محسن پیرهادی با اشاره به وضعیت آلودگی هوای کلانشهرها و کوتاهی دستگاه های متولی در اجرای قانون هوای پاک، بیان کرده است: قریب به هشت سال پیش که سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد مجلس و دولت ظرف یک سال قانون هوای پاک را مدون کردند، از آن زمان تاکنون و باوجود مشخص شدن تکالیف و بایدها و شایدها دستگاه های مسئول در موضوع هوای پاک اما حاصل روند تنها برگزاری نشست‌های بی نتیجه‌ای در روزهای اوج آلودگی کلانشهرها در نیمه دوم سال هاست.
فرارهای مدیریتی مسئولان و گره ای تازه به معضل آلودگی هوا
وی در ادامه با اشاره به اینکه معضل آلودگی هوا ریشه یابی شده و علل ظهور و بروز آن نیز مشخص است، اظهار کرده است: باوجود روشن بودن صورت مسئله اما زمان اقدام و عمل که می رسد با فرارهای مدیریتی برخی از مسئولان هر بار گره ای تازه بر این مسئله زده می شود.
ماندگاری آلودگی هوا به عنوان مسئله بحرانی نیمه دوم سال ترجیح برخی از مسوولان
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی، افزایش حمل و نقل ریلی، گاز سوز کردن خوردوهای درون شهری و موتور سیکلت ها، استفاده از خودروهای هیبریدی، جایگزین سوخت شهری با سوخت های پاک راهکارهای ثابت شده جهانی برای کنترل و مقابله با آلودگی هوا است؛ در این میان اما برخی مسئولان امر خلاف جریان جهانی و به رغم شناسایی ریشه های داخلی بروز معضل و آگاهی به موفقیت الگوهای جهانی، به جای در اولویت قرار دادن ارتقای ناوگان حمل و نقل درون شهری و تشویق شهروندان به عدم استقاده از وسایل نقلیه شخصی ترجیح داده اند معضل را همچنان مسئله بحرانی نیمه دوم سال نگه دارند.
رفع معضل آلودگی هوا مطالبه ملی
همچنین رئیس فراکسیون شوراها و مدیریت شهری مجلس در ادامه خاطر نشان کرداست: پرداختن به موضوع آلودگی هوای کلانشهرها در قالب شعارهای محیط زیستی اگرچه در برنامه ریزی و موضع گیری های رسانه ای برای مسئولان به ویژه در فصل انتخابات مورد توجه و تاکید قرار می گیرید اما این مهم تا کنون آنچنان که باید و شاید در اولویت کاری دولت ها، مجالس و حتی شوراهای شهر قرار نگرفته است؛ نهایتا هر زمان که شرایط اضطراری شده و با اقدامات اورژانسی چون تعطیلی ادارات و مدارس شهرهای آلوده، از خود رفع مسئولیت کرده اند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه سال های متمادی است داشتن هوای پاک به مطالبه اصلی شهروندان کلانشهرها بدل شده است و مردم همواره بر این ضرورت تاکید کرده اند، بیان کرده است: معضل آلودگی هوا یک مسئله ملی است و حل و فصل آن نیز عزمی ملی و جدی می طلبد و نیازمند همراهی و همدلی ویژه مدیریتی است؛ ضرورتی که در سال های اخیر نادیده گرفته شده و نیازمند تدبیر جدی است.
