در حالی که سازمان فضایی کشور از پرتاب ماهواره خیام که در روز سه‌شنبه 18 مرداد ماه انجام شد به عنوان «ماهواره بومی» یاد کرده، سفارت روسیه در تهران می‌گوید این ماهواره به سفارش ایران و توسط شرکت‌های روسی ساخته شده است.
به گزارش برات نیوز، در راستای توسعه صنعت فضایی، سازمان فضایی کشور اقدام به پرتاب ماهواره خیام از ایستگاه بایکونور قزاقستان به مدار ۵۰۰ کیلومتری کرد.
این درحالی است که دولت سیزدهم در نظر دارد تا با استفاده از دانش فنی نخبگان کشور تا پایان سال جاری، توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین را به تثبیت رساند.
پرتاب ماهواره خیام را می توان نقطه عطفی در توسعه همکاری ایران و روسیه دانست و هر یک از دوطرف می توانند دستاوردهایی را از این حوزه داشته باشند.
مسوولان اعلام کرده اند که برنامه توسعه حامل‌های ماهواره (پرتابگر) بومی در ایران با یک برنامه مدون و از پیش تعریف شده و با تکیه بر فناوری‌های بومی با جدیت و قوت در حال پیگیری خواهد بود.
درهمین راستا، سازمان فضایی کشور سال گذشته با پرتاب ماهواره تماماً ایرانی «نور ۲» با ماهواره‌بر بومی «قاصد»، فناوری کاملاً بومی تزریق ماهواره‌های زیر ۵۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین امتحان خود را با موفقیت پس داد.
ادعای مسوولان برای تزریق ماهواره های تا 100 کیلو به مدار 500 کیلومتری
بر همین اساس، مسوولان مدعی اند که مسیر توسعه صنعت فضایی کشور را با برنامه ریزی هموار می‌سازند و با استفاده از دانش فنی و تخصص نخبگان کشور تا پایان سال جاری توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تثبیت خواهد شد و این مسیر تا رسیدن فناوری بومی تزریق ماهواره‌های چندصد کیلوگرمی تا پایان دولت سیزدهم ادامه پیدا خواهد کرد.
حال اینکه با توجه به اهداف تعریف شده درجهت پیشبرد صنعت فضایی کشور، ماهواره سنجشی «خیام» که حاصل همکاری مشترک ایران با کشور روسیه است دو روز پیش به فضا پرتاب شد.
ماهواره ایرانی «خیام» در یک همکاری مشترک با کشور روسیه، با ماهواره‌بر سایوز از پایگاه بایکونور قزاقستان، با موفقیت به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شد.
این ماهواره که مالکیت آن در اختیار سازمان فضایی ایران است، با سنجنده‌های دقیق در طیف‌های مختلف، زیر ساختی مناسب برای هوشمندسازی بخش‌های گوناگون کشور خواهد بود.
پرتاب ماهواره خیام و آغاز همکاری راهبردی فضایی ایران و روسیه
در همین حال، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از سفر به قزاقزستان درباره این سفر گفته است: ماهواره جمهوری اسلامی ایران به نام «خیام» همراه با پرچم جمهوری اسلامی ایران بر روی ماهواره‌بر «سایوز» نصب شد و به فضا پرتاب خواهد شد.
عیسی زارع پور درادامه خاطر نشان کرده است: این آغاز یک همکاری راهبردی بین ایران و روسیه در حوزه فضایی است. البته این همکاری چند سالی به طول انجامیده اما در دولت سیزدهم با تلاش و مجاهدت همکارانم در وزارت ارتباطات و وزارت امور خارجه این مهم به ثمر نشست و شاهد پرتاب این ماهواره راهبردی بودیم.
وی تاکید کرده است: این ماهواره برای تامین داده‌های فضایی مورد نیاز کشور، گام بسیار بلندی است و می‌توانیم از تصاویر آن با دقت بسیار بالا برای ارتقا کاربردهای فضایی کشور در حوزه‌های محیط زیست و کشاورزی استفاده کنیم.
زارع‌پور بیان کرده است: ما در کنار همکاری‌های راهبردی با کشورهای صاحب‌نام در صنعت فضایی دنیا مانند روسیه، توسعه فناوری بومی فضایی را در دستور کار داریم و تا پایان سال جاری به هدف قرار دادن ماهواره سنجشی در مدار ۵۰۰ کیلومتری فضایی دست خواهیم یافت.
ساخت ماهواره و ماهواره بر بومی تا پایان دولت سیزدهم
وزیر ارتباطات تصریح کرده است: اکنون می‌توانیم ماهواره‌های سبک را در مدار قرار بدهیم. ماهواره خیام، ۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد و قرار است در مدار ۵۰۰ کیلومتری از زمین قرار بگیرد.
وی بیان کرده است: تا پایان دولت سیزدهم شاهد ماهواره و ماهواره‌بر بومی خواهیم بود که به دست نخبگان کشور خودمان به فضا پرتاب می‌شود. تا آن زمان برای تامین داده‌های مورد نیاز کشور به همکاری خود با کشورهای صاحب این فناوری ادامه خواهیم داد.
با توجه به پیشرفت متخصصان ایرانی در حوزه فضایی کشور، مسوولان سازمان فضایی کشور اعلام کرده اند که تمامی مراحل کنترل و بهره برداری از ماهواره خیام مختص به ایران است.
تصاویر ماهواره خیام درجهت ارتقای توانایی مدیریت و برنامه ریزی در کشور
درهمین راستا، روابط عمومی سازمان فضایی ایران تاکید کرده است: ماهواره خیام، ماهواره سنجش از دور و متعلق به ایران است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره‌برداری از آن از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات در خاک کشورمان انجام و صادر خواهد شد.
برهمین اساس و با توجه به فعالیت‌ها و اهداف صرفا صلح آمیز و غیرنظامی سازمان فضایی ایران، تصاویر ماهواره خیام برای ارتقای توانایی مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در حوزه‌های مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه استفاده می‌شود و نیروهای دفاعی کشور برای رفع نیازهای خود مسیرهای اختصاصی و منحصر به فرد خود را به لحاظ فنی و راهبردی پیگیری می‌کنند.
همانطور که مسیر توسعه ماهواره‌های بومی در کشور یک مسیر غیر قابل حذف و غیر قابل انکار است، همکاری‌های بین المللی نیز نه تنها صنعت فضایی ایران را وارداتی نخواهد کرد بلکه به زودی و با لطف الهی و عزم جدی محققین ایرانی، این صنعت در کشور تبدیل به یک صنعت صادر کننده خواهد شد.
برقراری نخستین ارتباط با ماهواره خیام 90 دقیقه پس از پرتاب
پس از ارسال ماهواره خیام به فضا، سازمان فضایی اعلام کرد: نخستین ارتباط با ماهواره خیام حدود ۹۰ دقیقه پس از پرتاب در ایستگاه‌های زمینی این ماهواره در کشور برقرار و داده‌های دریافتی در مرکز کنترل ماموریت ماهواره خیام در پایگاه فضایی ماهدشت تجمیع شد.
بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسان، داده‌های دریافتی نشان از صحت عملکرد ماهواره دارد. پس از تحلیل داده‌های تله‌متری ماهواره نیز مشخص شد که تا کنون عملکرد تمامی زیرسامانه‌های این ماهواره مطابق با برنامه‌ریزی پیش‌بینی شده در حالت عملکرد مناسب و صحیح قرار دارند.
طبق برنامه کاری تعیین شده، ماهواره خیام هر ۲۴ ساعت ۴ گذر از فراز ایران خواهد داشت که در این گذرها ارسال فرمان به ماهواره و دریافت داده تله‌متری ماهواره انجام خواهد شد.
طی روزهای آینده فرآیندهای راه‌اندازی و تست زیرسامانه‌های این ماهواره بر اساس برنامه از پیش تعیین شده صورت خواهد گرفت.
هدایت و کنترل ماهواره خیام از ایستگاه‌های زمینی در خاک ایران
ماهواره خیام از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری و با تصاویر با وضوح یک متر است. همچنین این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین در طیف‌های مختلف تصویری را دارد.
درادامه این گزارش آمده است که این ماهواره، تحت حاکمیت و بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، از ایستگاه‌های زمینی در خاک جمهوری اسلامی ایران هدایت و کنترل خواهد شد و اطلاعات و تصاویر ارسالی آن نیز در همین ایستگاه‌ها دریافت خواهد شد.
گفتنی است به دلیل وزن بالای این ماهواره ایرانی، پرتاب آن به آژانس فضایی روسیه واگذار شده است تا بوسیله ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب و در مدار قرار گیرد.
پرتابگر «سایوز» در میان پرتابگرهای کشورهای مختلف دنیا از بیشترین درصد قابلیت اطمینان برخوردار است و تاکنون بیشترین تعداد ماموریت موفق فضایی در دنیا توسط این پرتابگر صورت گرفته است.
دریافت نخستین سیگنال‌های ماهواره «خیام» در مرزهای ایران
همچنین معاون توسعه و برنامه‌ریزی راهبردی سازمان فضایی ایران نیز با بیان اینکه فرآیند پرتاب ماهواره «خیام» به فضا تا کنون موفقیت‌آمیز بوده است، اعلام کرده بود: در صورت موفقیت‌آمیز بودن قرارگیری ماهواره در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین، سیگنال‌های ماهواره خیام ساعت ۱۲ ظهر قابل دریافت است.
«سعید صدیقیان» درباره این ماهواره گفته بود: ماهواره خیام حدود ساعت ۱۲ ظهر و زمانی که این ماهواره از آسمان ایران عبور کند، می‌توانیم سیگنال‌های آن را دریافت کنیم.
وی تاکید کرده بود: فرآیند پرتاب ماهواره خیام به فضا تاکنون موفقیت‌آمیز بوده و کارشناسان و محققان ایرانی منتظر هستند تا سیگنال‌های آن را دریافت کنند.
صدیقیان تصریح کرده بود: یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که در صنعت فضایی برداشته شده، این است که ما نیازهای استراتژیک کشور را از طریق داده‌های ماهواره‌ای احصا کنیم و به‌موازات آن توسعه ماهواره‌های بومی نیز در دستور کار قرار داشته است.
معاون توسعه و برنامه‌ریزی راهبردی سازمان فضایی ایران بیان کرده بود: ماهواره سنجشی این قابلیت را دارد تا تصاویر مربوط به حوزه‌های مختلف را دریافت کند. ما در قالب یک برنامه توسعه، تامین یک ماهواره سنجشی بومی که قابلیت ارائه تصاویر یک متر در حوزه‌های کشاورزی، کنترل شهری، پایش اراضی و کاربری‌های مختلف داشته باشد را مدنظر قرار داده‌ایم.
وی خاطر نشان کرده بود: در قالب ۲ برنامه توسعه‌ای، افزایش توان داخلی برای ساخت ماهواره‌های سنجشی را دنبال می‌کنیم. برای نخستین بار است که با پرتاب ماهواره «خیام» این امکان را داریم که کنترل و بهره‌برداری از آن را از داخل ایران انجام بدهیم. در نهایت نیز باید بتوانیم توانمندی خود را برای پرتاب ماهواره با پرتابگرهای ایرانی بیش از گذشته افزایش دهیم. تمامی دستگاه‌ها برای رسیدن به این هدف در حال تلاش هستند.
اینکه ایران اپراتور پرتاب ماهواره خیام است یا سازنده آن هنوز جای ابهام دارد
